ARAP BAHARI’NDA İLK SANDIK SINAVI
Ortadoğu’da halk isyanlarının başladığı ilk ülke olan Tunus, ülkeyi 32 yıl yöneten Zeynelabidin Bin Ali’nin devrilmesinden 9 ay sonra sandık başına gitti. Seçimden ılımlı İslamcı Ennahda Partisi’nin galip çıkması bekleniyor
Arap Baharı’nın doğduğu ülke Tunus, 23 yıllık baskıcı rejime son veren devrimden dokuz ay sonra, dün ilk defa seçimlere gitti. Tunus’ta kurulan sandıklar, Arap Baharı ülkelerindeki ilk seçim olmasının yanı sıra ülke tarihi için de bir dönüm noktası. Zira, Tunus kurulduğu günden beri ilk kez gerçekten özgür bir seçime gidiyor.
Kayıtlı 7.2 milyon seçmen, ülkenin yeni anayasasını hazırlayacak, yeni siyasi sistemi belirleyecek liderlerini seçmek için dün sabah erken saatlerden itibaren sandıklar önünde uzun kuyruklar oluşturdu. Bir sonraki genel seçimlere kadar ülkeyi yönetecek yeni hükümeti de oluşturacak Ulusal Kurucu Meclis’in 217 üyesinin belirleneceği seçimler için yerel saatle 07.00’de (TSİ 09.00) açılan sandıklar yerel saatle 19.00’da kapandı.
Sayma işlemine sandıkların kapanmasının hemen ardından başlanılırken, tüm ülkedeki 27 seçim bölgesinden gelecek ilk sonuçların gece belli olması bekleniyor. Seçime 81 siyasi partiden 11 bin aday, ayrıca birkaç bin de bağımsız katılıyor.
54 YILDA İKİ SEÇİM
Fransa’dan 1956 yılında Habib Bourguiba önderliğinde bağımsızlığını kazanan Tunus’ta bugüne kadar hiç özgür seçimler yapılmadı. 1957’de monarşi fesh edilirken, Bourguiba devlet başkanı ilan edildi. Tunus Meclisi, 1975’te Bourguiba’yı “ömür boyu devlet başkanı” seçti. Ancak 1987’de yeni atadığı Başbakanı Zeynelabidin Bin Ali’nin “kansız darbesi” ile 30 yıllık koltuğuna veda etti. Doktorlardan rapor alan Bin Ali, yaşı ve sağlığı nedeniyle Bourguiba’yı yönetmeye elverişsiz olarak gösterdi ve devlet başkanlığını devraldı. Tunus devrimine kadar 23 yıl boyunca iktidarı bırakmayan Bin Ali, ilk seçimleri 1994’te düzenledi, ancak bu seçimler demokratik olmaktan oldukça uzaktı.
AB’DEN GARANTİ
Başkanlık seçimi için tek aday Bin Ali’ydi. Katılımın yüzde 95 olarak gösterildiği seçimlerde Bin Ali oyların yüzde 100’ünü aldı! Meclis seçimlerinde muhalefet partileri sadece yüzde 2.25 oy alabildi. Diğer seçimler ise 2009’da yapıldı ve Bin Ali yeniden seçildi. 42 bin güvenlik görevlisinin emniyeti sağlayacağı seçimler, 150 gözlemcinin bulunduğu Avrupa Birliği delegasyonu tarafından da izleniyor. AB delegasyonu bu seçimlerin tamamen şeffaf olduğunun garantisini verebileceklerini söyledi.
Seçim öncesi anketlere göre sandıktan birinci olarak yüzde 20-30 arası oy oranıyla ‘ılımlı İslam’ yanlısı Ennahda’nın çıkmasına kesin gözü ile bakılıyor.
İlk devrilen domino TUNUS
Tunus’ta rejim karşıtı gösteriler 26 yaşındaki üniversite mezunu Muhammed Bouazizi’nin 17 Aralık 2010’da kendini ateşe vermesinin ardından başladı. 24 Aralık’ta gösterilerde ilk defa polisin ateş açması sonucu 18 yaşında bir gencin öldürülmesi ile de olaylar patlama noktasına geldi. Tüm ülkede binlerce kişinin katıldığı gösteriler, giderek işsizlik ve ekonomiye olan itirazlardan rejim karşıtlığına dönüştü. 32 yıllık Devlet Başkanı Zeynelabidin Bin Ali, 14 Ocak 2011’de hükümeti fesh etti ve altı ay içinde seçim sözü verdi. Ancak artık çok geç olduğunu anlayınca aynı gece Suudi Arabistan’a kaçtı. Daha sonra Mısır, Libya ve Suriye’de de benzer ayaklanmalar başladı.
AK Parti’yi örnek alıyor
Sandıktan galip çıkması beklenen Ennahda Partisi, aslında 1981’de kurulmuş ancak Zeynelabidin Bin Ali döneminde yasaklanmış, liderleri sürgüne gönderilmişti. Sürgünde olduğu Londra’dan Ocak 2011’de dönen kurucusu Raşid Gannuşi, devrimin ardından partiyi yeniden şekillendirdi. Gannuşi partisini yeniden kurarken Türkiye’den Adalet ve Kalkınma Partisi’ni örnek aldıklarını dile getirdi. Gannuşi, “AK Parti gibi hem İslami değerleri koruyan hem de demokratik bir parti” olduklarının altını çizerek hem liberallerin hem de İslamcıların güvenini kazanmaya çalıştı. Gannuşi’nin kadınların statüsüne müdahale etmeyeceklerinin, Şeriat kurallarını dayatmayacaklarının ve koalisyon hükümetine açık olduklarının garantisini verdiklerini söylemesine rağmen ülkedeki laiklik yanlılarının endişeleri dinmedi.
Milliyet