İran’ın nükleer silah üretme yolunda olduğuna dair bulguların yer aldığı BM raporundaki en somut delil “R265 jeneratörü.”
Washington Post, Tahran’ın, Rus bir uzman sayesinde atom bombasının fünyesi olarak kullanılan bu karmaşık aygıtın tasarım bilgilerine ulaştığını öne sürdü.
ULUSLARARASI Atom Enerjisi Kurumu’nun (UAEK), son İran raporunu açıklaması beklenirken, Tahran’ın nükleer silah üretimine başlayabilmek için gerekli son teknik adımları attığı öne sürüldü.
Washington Post’a konuşan UAEK’nin eski yöneticisi David Albright, İran’ın, “R265” diye bilinen jeneratörün tasarım bilgilerine ulaştığını öne sürdü. Alüminyumdan yapılma karmaşık bir cihaz olan R265, saniyeden kısa sürede infilak ederek yüksek patlayıcıları harekete geçiriyor ve küçük bir parça zenginleştirilmiş uranyum veya plütonyum sıkıştırarak nükleer zincir reaksiyonunun tetiklenmesine yol açıyor. Bu ateşleme mekanizmasının nasıl yapıldığının sırrı 40 yıldan beri Nükleer Silahların Yayılmasını Önleme Anlaşması altına imza atan ülkeler tarafından gizli tutuluyordu. Albright bu aygıtı üretmenin “çok büyük bir teknik meydan okuma” anlamına geldiğini savundu.
Gazeteye göre İranlı nükleer bilimciler; önce eski Sovyet silah uzmanlarından 5 yıl eğitim aldı, ardından Pakistanlı ve Kuzey Koreli uzmanların yardımıyla bu çok kritik teknolojiyi üretebilir hâle geldi. Haberde özellikle, Rus nükleer bilimci Vyaçeslav Danilenko’nun rolünün altı çizildi. ABD’nin taleplerine rağmen Danilenko hakkında bilgi vermeyen Rusya da raporla zorda kalabilir.
ABD ihtiyatlı Rusya öfkeli
İSRAİL’in son BM raporu ile birlikte İran’ın nükleer tesislerine saldırma kararı aldığı yönündeki iddialar sürerken, ABD’nin daha ihtiyatlı bir cevap vereceği bildirildi. New York Times’ın haberine göre Irak’taki kitle imha silahları fiyaskosundan ders alan ABD Yönetimi, rapora ilk aşamada sakin cevap verecek.
Fransa’nın ardından Almanya da dün askeri harekata karşı çıktı. İran’ın nükleer partneri Rusya ise öfkeli. Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, olası bir saldırının, “öngörülemez sonuçlara mazhar ciddi bir hata” olacağı yorumunu yaptı.
İran Dışişleri Bakanı Ali Ekber Salihi ile Moskova’da görüşen Başbakan Vladimir Putin de İranlıların kullandığı dili benimsedi. Batılı ülkelerin Kuzey Afrika’da bir zamanlar destek verdiği liderlerin devrilmesine yardımcı olduğunu söyleyen Putin, “Gerçekten dediğiniz doğru. Bunlar küstah dünya güçleri” ifadesini kullandı.
(Hürriyet)