Tutuklanan eski Genelkurmay Başkanı emekli Orgeneral İlker Başbuğ’un, özel yetkili mahkemede mi yoksa Yüce Divan’da mı yargılanacağı tartışılırken, aynı tartışma haklarında “ağırlaştırılmış hapis cezası” istenen ve iddianameleri kabul edilen 12 Eylül harekatının yapıldığı dönemin Genelkurmay Başkanı ile Hava Kuvvetleri Komutanının da “yüce divan”da yargılanması için avukatları gerekli başvuruyu yapacaklarını söyledi.
Anayasa Mahkemesi yetkilileri, gelişmeleri sessizce izliyor. Herhangi bir görüş açıklanması halinde “ihsas-ı rey” yani görüşlerini ortaya koymuş olabileceği değerlendirildiği için konu hakkında açıklama yapmaktan kaçınıyor. Bazı, üyeler ise davanın kendilerine geleceğini sanmadıklarını, yargılamanın büyük bir olasılıkla özel yetkili ağır ceza mahkemesinde gerçekleştirileceğini tahmin ettiklerini söyledi.
Emekli genelkurmay başkanı ve kuvvet komutanlarının Yüce Divan’da yargılanmasına karar verilmesi halinde, iddianamenin Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı Hasan Erbil tarafından hazırlanması gerekiyor. Başbuğ’un Yüce Divan’da yargılanmasına karar verilmesi halinde Yüce Divan, Anayasa Mahkemesi Başkanı ve 14 üye görev yapacak. Halen, Yüce Divan’da emekli Yargıtay Üyesi yargılanıyor.
Tartışmalı konu
Genelkurmay başkanı ve kuvvet komutanlarının görevleriyle ilgili olarak Yüce Divan’da yargılanması gerektiği konusunda hukukçular arasında görüş ayrılıkları var. Bir çok hukukçu, yargılama yerinin Yüce Divan olduğunu belirtti. Ancak, bazı hukukçular ise suçlamanın “terör örgütü kurmak, yönetmek” olduğunu, bu yüzden yargılama yerinin özel yetkili mahkeme olması gerektiğini söylediler.
Bu konuda, İstanbul Cumhuriyet başsavcılığı’nın da, yargılama yerinin Yüce Divan olduğuna ilişkin herhangi bir görüş bildirmediği öğrenildi. Yetkililer, Başsavcılığın böyle bir yetkisi olduğunu söylediler.
Evren ve Şahinkaya’nın avukatı
12 Eylül 1980 Harekatı döneminin Genelkurmay Başkanı ve darbenin lideri Kenan Evren ile o dönemin Hava Kuvvetleri Komutanı Tahsin Şahinkaya hakkındaki iddianame kabul edildi. Evren ve Şahinkaya’nın avukatı Ömer Nihat Özgen, “yargılama yeri özel yetkili mahkeme değil, Yüce Divan’dır. Bunun için gerekli itirazları yapacağım” dedi. Avukat Özgün sözlerini şöyle sürdürdü:
“Anayasa’nın maddesi gayet açık. Bize göre 30 yıllık zaman aşımı dolduğu için yargılanmaması gerekir. İddianame hazırlanırken sanığın aleyhine olanlar alınıp, lehinde olanlar iddianamede kullanılmadı. Evren, Anayasal düzeni değiştirmekle suçlanıyor. Bu kişi eğer Genelkurmay Başkanı olmamış olsaydı, böyle bir şeye kalkışabilir miydi? Yani görevinden dolayı böyle bir eyleme girişilmiştir. Dolayısıyla yargılama yeri olarak Yüce Divan olduğuna inanıyoruz.”
Örnek ve Fırtına’nın durumu
Balyoz Davasının tutuklu sanıklarından emekli Deniz Kuvvetleri Komutanı Özden Örnek ile emekli Hava Kuvvetleri Komutanı İbrahim Fırtına’nın da, emekli kuvvet komutanları olmaları nedeniyle Yüce divan’da yargılanıp yargılanmayacağı da tartışıldı.
Ancak, “Balyoz Darbe Planı”nın hazırlandığı iddia edilen dönemde Özden Örnek’in Donanma Komutanı, İbrahim Fırtına’nın da Harp Akademileri Komutanı olduğunu belirten bir yetkili, “Suç iddiası, bu kişilerin kuvvet komutanı olduğu dönemde değil, daha önce işlenmiştir. Bu yüzden, bu iki emekli komutanın yargılama yeri Yüce Divan değil, özel yetkili ağır ceza mahkemesidir” dedi.
Saygı Öztürk
Sözcü