Türkiye'de 2010'da 2 milyar 571 milyon 694 bin 304 olan gazete ve dergilerin toplam tirajları, 2011'de yaklaşık yüzde 13 azalarak 2 milyar 265 milyon 538 bin 153'e geriledi.
Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) verilerine göre, Türkiye'de yazılı basını oluşturan gazete ve dergilerin tiraj sayıları düşüyor. TÜİK tarafından hazırlanan 2011 yılına ilişkin Yazılı Medya İstatistikleri'ne göre, Türkiye'de gazete ve dergilerin tiraj sayısı 2010 yılına göre düşüş eğiliminde.
TÜİK verilerinden derlenen bilgilere göre, 2010 yılında 2 milyar 571 milyon 694 bin 304 olan gazete ve dergilerin toplam tiraj sayısı, 2011 yılında yaklaşık yüzde 13 azalarak 2 milyar 265 milyon 538 bin 153'e geriledi. Söz konusu dönemde gazete tirajları 2 milyar 432 milyon 181 bin 300'den 2 milyar 130 milyon 183 bin 241'e, dergi tirajları da 139 milyon 513 bin 4'den 135 milyon 354 bin 912'ye geriledi.
Türkiye'deki gazete ve dergilerin yayın bölgesine göre yıllık tiraj sayısı şöyle gerçekleşti:
Yayın türü Toplam Yüzde Yerel Yüzde Bölgesel Yüzde Ulusal Yüzde Toplam 2010 2 571 694 304 100 427 712 586 16,6 86 000 384 3,4 2 057 981 334 80,0
2011 2 265 538 153 100 393 757 912 17,4 45 246 310 2,0 1 826 533 931 80,6 Gazete 2010 2 432 181 300 100 404 376 944 16,6 81 191 505 3,4 1 946 612 851 80,0
2011 2 130 183 241 100 367 894 430 17,3 40 698 665 1,9 1 721 590 146 80,8 Dergi 2010 139 513 004 100 23 335 642 16,7 4 808 879 3,5 111 368 483 79,8
2011 135 354 912 100 25 863 482 19,1 4 547 645 3,4 104 943 785 77,5
Söz konusu dönemde, önceki yıla göre bölgesel yayınların düştüğü, ulusal ve yerel yayın yapan gazete ve dergi oranlarının arttığı görüldü. Türkiye'de bölgesel yayın yapan gazete ve dergilerin toplam yayınlar içindeki payı 2010-2011 döneminde yüzde 3,4'den yüzde 2'ye düşerken, yerel yayın yapan gazete ve dergilerin payı yüzde 16,6'dan yüzde 17,4'e ve aynı dönemde ulusal yayın yapan gazete ve dergilerin toplam yayınlar içindeki payı da yüzde 80'den yüzde 80,6'ya yükseldi.
Tirajlar azalırken gazete ve dergi sayıları artıyor
İstatistiklere göre, Türkiye genelinde gazete ve dergilerin toplam tirajlarında düşüş görülürken, yayımlanan gazete ve dergi sayılarında artış eğilimi olması dikkati çekti. Konuya ilişkin AA muhabirine açıklamalarda bulunan Gazi Üniversitesi İletişim Fakültesi Öğretim Görevlisi Doç. Dr. Mehmet Sezai Türk, yazılı basın organlarındaki sayısal artışı tematik yayıncılığın giderek yaygınlaşmasına bağladı. Türk, okuyucuların genel olarak özet şeklinde kısa haberleri tercih ettiğini belirterek, ''İnsanlar artık genel haberlerden ziyade, kendisini ilgilendiren, merak duyduğu konuları içeren tematik haberleri görmek istiyor. Yani berber dükkanı sahipleri berberlikle alakalı haberleri, elektronik üzerine faaliyet gösterenler, o konuda haberler alacağı yayınları tercih ediyor'' dedi.
Türkiye'de ekonomik yönden bir büyüme söz konusu olduğunu ifade eden Türk, büyümeyle birlikte birçok girişimcinin son dönemlerde basın organlarına yatırım yaptığını belirtti. Türk, ''Girişimcilerin yanı sıra iletişim fakültelerinden mezun olan girişimci ruha sahip binlerce öğrenciler var. Yeni iletişimciler, spesifik alanlarda tematik yayın yapmak üzere dergi yada gazete çıkarıyor. Buna ilaveten eski teknolojili baskı makinelerinde belirli bir tiraja göre baskı yapılması gerekiyordu. Yeni teknolojilerin Türkiye'de de kullanılmasıyla basın maliyetleri oldukça azaldı. Artık istediğiniz sayıya kadar baskı yapılabiliyor. Bu da birim başına düşen maliyetlerde ciddi azalmaya yol açtı'' ifadelerini kullandı.
Türk, genişleyen reklam sektörünün de girişimcilerin dikkatini çektiğini söyleyerek, ''Reklamcılık pastasında bir büyüme var. İnternet reklamcılığı şu anda istenilen boyutlarda değil, o nedenle reklamın özellikle basılı materyallerde daha çok tercih edildiğini görüyoruz. Çünkü dergi yada gazete çıktığında kahvehanelerde masaların üstünde, herhangi bir teknolojiye gerek duymadan defalarca görülebiliyor'' şeklinde konuştu.
AA