Dirina, Bosna-Hersek ve Sırbistan arasında doğal bir sınırdır. Nehrin doğusu Sırbistan, batısı Bosna topraklarıdır.
Yugoslavya’dan ayrılan ülkelerden en büyüğü olan 8.5 milyon nüfuslu Sırbistan topraklarına giriş yaptık. Nüfusun % 90’ı Ortodoks Sırp.
Tuna ve Sava nehirlerinin birleştiği platoda yer alan Yugoslavya Sosyalist Fedaral Cumhuriyetinin başkentliğini yapan Belgrad, bugünkü Sırbistan’ın da başkentliğini yapmaktadır.
Sırbistan’a Güney Slavlar 7. yüzyılda girerek Hiristiyanlığı kabul etti. 1. Mihailo tarafından Karadağ’da kurulan Duklja, Sırpların kurduğu ilk büyük devlettir.
Ortaçağ boyunca bir çok devlet kuran Sırpların kurduğu en büyük devlet, 1346 yılında Stefan Duşan tarafından kurulan Sırbistan İmparatorluğu’dur.
Duşan, Bizans’ın Balkanlardaki topraklarını alarak imparatorluğu büyüttü.
İlk kez 14. yüzyıl ortalarında Sırplarla karşılaşan Osmanlı ordusu, 8 Ağustos 1521’de Belgrad’ı topraklarına kattı.
17-18 yüzyıl boyunca Belgrad, Osmanlı ve Avusturya arasında el değiştirdi.
1878 yılında imzalanan Berlin Antlaşması ile, Sırplar bağımsızlık kazandı.
1 Aralık 1918 tarihinde Yugoslav Krallığı kuruldu. 1941 yılında Nazi işgaline uğradı. Yahudi ve çingeneler katledildi.
Josip Broz Tito, 2 Aralık 1945’te Demokratik Yugoslavya Federasyonu’nu kurarak bağımsızlık ilan etti. Ülke bağımsızlığını; diğer sosyalist ülkelere karşı da hassasiyetle korudu.
Tito’nun 1980’de ölümü sonrası, Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti’nden kopan milliyetler, 6 yeni devlet kurdu.
Turumuz boyunca ziyaret ettiğimiz bu ülkelerdeki halkta, halen Tito hayranlığı görülmektedir.
Ölümü sonrası düzenlenen cenaze törenine; 127 ülkeden devlet başkanı, başbakan, kral, meclis başkanı, milletvekili ve komünist parti temsilcilerinden oluşan 209 delege katıldı.
Yugoslavya halklarını birleştiren Tito’nun ölümü sonrasında, ülke parçalanarak, 6 yeni devlet kuruldu.
Sırp faşisti Slobodan Milosevic, Bosna’daki Sırpları kışkırtarak 4 yıl sürecek olan savaşı başlattı.
Bu insan kasabı, 11 Temmuz 1995’te, Sırebrenitza’daki tüm Boşnakları bir alana topladı. Çocuklar ve kadınları Saraybosna ve Tuzla’ya gönderdi. 15-65 yaş arasındaki 8327 erkeği katlettirerek, cesetlerini tırlarla Sırbistan içlerine taşıttı. 800 kişinin cesedi halen bulunamamıştır.
Milosevic, uzun süre saklandıktan sonra yakalanarak Uluslararası Ceza Mahkemesi’nde savaş suçlusu olarak yargılanmaya başladı. 2006 yılında yargılanırken öldü.
Programda olmadığı halde; Rehberimiz Ercan Elez’den bizi Tito’nun mezarına götürmesini rica ettik. Tito sevdalısı Makedonya vatandaşı Türk rehberimiz, bizi kırmadı.
Önce Tito’nun mezarını ziyaret ettik, ardından müze ziyareti ile Sırp kültürü hakkında bilgi edindik.
Nüfusu 2.5 milyona yaklaşan Belgrad şehir merkezi içinde yaptığımız, gezip-görülecek yer turunu tamamladıktan sonra, kaleye yöneldik.
Belgrad Kalesi’nin bulunduğu alandan Tuna ve Sava nehirlerinin birleşmeleri ve Belgrad hoş bir görüntü oluşturuyor.
Bu alan; MÖ 6 yüzyılda, Avrupa’nın en büyük kültürlerinden olan Vinca kültürünün doğduğu yerdir. Turistler ve Sırp gençleri, eşsiz manzarayı görmek için buraya akın ediyor.
Birden fazla giriş kapısı olan kalenin o dönem silahlarıyla zaptının zorluğunu, daha iyi kavradık.
Geç vakitlerde, konaklayacağımız otele yerleştik. Ertesi gün ziyaret edeceğimiz Kosova için, enerjimizi toplamamız gerekiyordu.
Haber ve fotoğraf : Osman Gazi OKTAY