Ağır ekonomik şartlar altında yaşam mücadelesi veren Türk halkı bir yandan da bankaların kıskacında. Vatandaşın yaptığı her işlem bankaların hanesine kâr olarak yansıyor.
İçeride ve dışarıda karanlık bir tabloyla yüzleşmek zorunda kalan Türkiye benzer bir durumu ekonomide de yaşıyor. Dolar’ın her gün rekor tazelediği ülkemizde faizler de artışta. Bu durum her alanda vatandaşa zam olarak yansıyor. Böylesine olumsuz bir tablonun tek kazananı ise yüzde 70’den fazlası yabancıların elinde olan bankalar oluyor. İnsanlar günlük ihtiyacını karşılamak için kredi kartlarına yüklenirken ciddi miktarda faiz ödemek zorunda kalıyor. Bankalara bireysel kredi ve kredi kartı borçlarını ödemediği için yasal takipte olanların sayısı 5 ayda 600 bin kişiyi geçti.
Her işleme ayrı ücret
Türk ekonomisindeki kriz durumu nedeniyle bankaların faiz ağına düşen insan sayısı sürekli artıyor. Bankaların tek kazancı elbette bu değil. Vatandaşın bankalarla yaptığı her işlem hanelerine kâr olarak yansıyor. Bankaların vatandaştan tahsil ettiği ücret kalemleri saymakla bitmiyor. Kredi tahsis ücreti, kredi ekspertiz ücreti, rehin tesis ücreti, hesap işletim ücreti, para çekme ücreti, EFT ücreti, havale ücreti, swift ücreti, kart aidatı, ek kart aidatı, kart yenileme ücreti, nakit avans çekim ücreti, kiralık kasa ücreti, kampanyalı ürün ücreti, fatura ödeme ücreti, arşiv ücreti, onaya bağlı bildirim ücreti, ATM para çekme ücreti, kamuya yapılan ödemeler, üçüncü kişilere yapılan ödemeler bankaların ücret aldığı kalemlerden bazıları. Bu kesintilerin tamamı Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu BDDK onayıyla yapılıyor. Kurul, bankalar lehine tavır alırken vatandaş hakları ikinci plana itiliyor. Örneğin BDDK, en çok tartışma konusu olan ve mahkemelerden dönen dosya masrafı, kredi kartı aidatı ve hesap işletim ücreti gibi konulara dokunmadı. BDDK kararı ile bankalar kredilerden kredi tahsis ücreti, kredi kartından da aidat almayı sürdürüyor.
EFT soygunu
Bankaların en büyük gelir kapılarından biri de para transferleri yani EFT işlemleri. Bir başkasının hesabına para yatırmak istediğinizde bankalara komisyon ödemek zorundasınız. Bu konuda çok çarpıcı veriler ortaya çıktı. Bankalar, para transferi yani EFT için tüketiciden kat kat fazla para kazanıyor. Bireyler ve bankalar arasında gerçekleştirdikleri para transferleri için Merkez Bankası’nın sistemini kullanan bankalar, tüketiciye fahiş fatura çıkarıyor. Merkez Bankası, bir EFT hizmetini en az 1.10 TL, en çok 104.45 TL’ye veriyor. Bu hizmetler için belirlenen komisyon, milyonda 175 (0.000175) oranında. Buna göre; üst sınır olarak konulan 104.45 TL EFT ücretine konu aktarılan TL tutarı 596 bin 857 TL’den fazla. Merkez Bankası, 596 bin 857 TL’nin üzerinde gönderilen tutarlar için de 104.45 TL alıyor. Bu nedenle daha üst rakamlar için aldığı ücret oranı milyonda 175 oranının çok altına inebiliyor. Bankalar ise Merkez Bankası’ndan 1.10 TL karşılığında aldıkları EFT hizmetini, 50 katına varan ücretler karşılığında tüketicilere satıyor. Yine bankalar 104.45 TL karşılığında satın aldığı hizmeti ise 2 bin 4003 bin TL’ye satıyor.
BDDK’dan bankalara destek
Bankaların bu haksız kazancı geçtiğimiz günlerde Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) Başkanı Mehmet Ali Akben’e soruldu. “EFT ücretlerinden ne alınıyor, maliyeti ne, niye böyle alınıyor? Oralarla da ilgili birtakım çalışmalar içindeyiz” diyen Akben bankalara destek mesajı olarak değerlendirilen şu açıklamayı yapmıştı: “Bankalarımız ticari müesseselerdir, para kazanmaları ve yaptıkları hizmetlerin karşılığını almaları gerekiyor fakat bunların fahiş tutarlarda olmasını istemiyoruz.”