Erdoğan’ın Türkiye’nin doğalgazı başka ülkelerden alabileceği açıklaması gerçeği yansıtmıyor. Çünkü AKP’nin 2002 yılından beri izlediği dış politika, Azerbaycan, Mısır, Cezayir gibi diğer doğalgaz kaynağı olan ülkelerle ilişkilerimizi sıkıntıya soktu
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın, gerekirse Türkiye’nin doğalgazı başka ülkelerden alabileceği yönünde yaptığı açıklamadan sonra dikkatler alternatif doğalgaz kaynaklarına çevrildi. AKP hükümetinin 2002 yılından beri izlediği dış politika, Türkiye’nin Azerbaycan, Mısır, Cezayir ve Irak gibi alternatif doğalgaz kaynağı olan ülkelerle ilişkilerini sıkıntıya soktu. Kısa ve orta vadede, Türkiye’nin Rusya ile kurmuş olduğu enerji denklemini bozmaması gerekiyor.
ENERJİ KRİZİNE DÖNÜŞEBİLİR
Erdoğan’ın açıklamaları, Rusya ile gerginliği enerji krizine dönüştürecek nitelikte. Rusya’nın vanaları kapatması veya Türkiye’nin Rusya’dan doğalgaz ithalatını kesmesi kararı alması durumunda, doğalgaz alabileceği alternatif ülkeler ile ilişkilerinin sıkıntılı olması, ülke içinde yeterli doğalgaz depolama alanının yapılmaması, Türkiye’yi enerji konusunda açmaz içine sokacak gibi görünüyor.
BOTAŞ ve özel şirketler, tüketilen doğalgazın yarıdan fazlasını Rusya’dan alıyor. Toplam elektrik üretiminin yaklaşık yarısı da doğalgazdan üretiliyor. Rusya’dan gazın alınmaması durumunda başka bir ülke veya kaynaktan kısa sürede gaz ithalatı olası görünmüyor. İran, zaten her kış kendi ihtiyacını karşılamak için tazminatı da göze alarak gaz akışını durduruyor. Azerbaycan’ın ise doğalgaz üretimi sınırlı noktada bulunuyor. Türkiye’nin Mısır ile ilişkisi bozuk olduğu için bu ülkenin kendi doğalgazı ya da Arap doğalgazı için ciddi bir güzergah sorunu bulunuyor. Cezayir’den alınan sıvılaştırılmış doğalgazın ise hem miktarı yetmiyor hem de pahalıya geliyor.
TANAP BİTSE BİLE YETMİYOR
Geçen yıl en fazla doğalgaz 26,9 milyar metreküp ile Rusya’dan ithal edildi. Rusya’yı 8,9 milyar metreküp ile İran, 6 milyar metreküp ile de Azerbaycan izledi. Cezayir’den 4,1 milyar metreküp, Nijerya’dan ise 1,4 milyar metreküp sıvılaştırılmış doğalgaz alındı. İhtiyacın 1,6 milyar metreküplük bölümü ise spot piyasadan LNG olarak karşılandı.
Türkiye’de tüketimin artması durumunda kamu santrallerine verilen gaz kesilerek konutların ısınma ihtiyacı karşılanıyor. Bunun yanında Marmara yer altı deposu devreye alınıyor. Ayrıca spot LNG alımı artırılıyor. Ancak İzmir ve Marmara’daki LNG tesislerinin dönüşüm kapasiteleri sınırlı olduğundan sorun çözülemiyor.
TANAP’ın 2018’de tamamlanmasıyla da Azerbaycan’dan 16 milyar metreküp gazın hem Türkiye’nin tüketimine sunulması, hem de Türkiye üzerinden Avrupa’ya ihracı öngörülürken, bu boru hattının kapasitesinin 2023’te 23 milyar, 2026’da ise 31 milyar metreküpe çıkması planlanıyor. Bu bile Türkiye’nin gereksinimini yeterli düzeyde karşılamıyor.