Her yıl ekim ayının ilk pazartesi günü “Dünya Çocuk Günü” olarak kutlanır. Bugün, dünya üzerinde çocukların içinde bulunduğu durum biraz daha titizlikle ele alınır ve onlarla ilgili neler yapılması gerektiği üzerinde durulur. Okullarda çocuklarla ilgili özel dersler yapılır, eğlenceler düzenlenir, sergiler açılır. Televizyon ve gazetelerde de bu konuda birçok araştırma haberine yer verilir.
Çocukların iyi yetiştirilmesi bütün milletlerin meselesi haline gelmiştir. Bu ortak problem için ilk çalışmalar 1923 yılında başlatıldı. İsviçre'nin Cenevre kentinde toplanan kırk ülkenin delegeleri Uluslararası Çocukları Koruma Birliği'ni kurdular. Birleşmiş Milletler’in kurulmasını izleyen yılda "Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu" (UNICEF) kuruldu. Birleşmiş Milletler Teşkilatı, 1954 yılında oybirliği ile ekim ayının ilk pazartesi gününü Dünya Çocuk Günü olarak kabul etti.
Her millet, kendi çocuğuna geleceği olarak bakar. Çocuk çiçektir. Sevildikçe mutlu olur. Çocuklar yarının büyükleridir. Geleceğin yöneticisi ve güvencesidirler. Onların beslenme, barınma ve eğitimi her toplum için çok önemlidir. Her çocuğun eğitimi yaşadığı devlet tarafından sağlanır. İnsanlığın mutluluğu, dünyamızın güzelleşmesi, çocukların korunması ve iyi yetişmesine bağlıdır. Barış içinde yaşamak, güzellikleri paylaşmak, eğitimle olur.
Bütün bu evrensel amacın gerçekleşmesi için Birleşmiş Milletler Genel Kurulu, 1959 yılında daha iyi bir hayat, mutlu bir çocukluk dönemi için Çocuk Hakları Bildirisi'ni yayınladı.
Ülkemizde de çocuklara sağlık hizmeti götürmek amacıyla çocuk hastaneleri açıldı. Çocuk yaşta suç işleyenlerin iyiye yöneltilmesi için Çocuk Islahevleri kuruldu. Büyük veya küçük bütün yerleşim merkezlerinde çocuk bahçeleri yapıldı. Çocukların yararlandığı çocuk kitaplıkları oluşturuldu. Kimsesiz çocukların korunması, bakımı ve barındırılması için Çocuk Esirgeme Kurumu ve Yetiştirme Yurtları açıldı.
Dünya Çocuk Hakları Bildirisi
1- Her çocuk bu bildiride belirtilen haklardan yararlanmalıdır. Hiç bir çocuk ırk, renk, cinsiyet, dil, din, siyasal inanç nedeniyle ayrı tutulamaz.
2- Her çocuk korunacak ve özel bakım görecektir. Çocuğun iyi koşullar altında, zihnen, bedenen gelişmesi sağlanacaktır. Buna ilişkin düzenlemeler yasalarla güvence altına alınacaktır. Bu amaçla hazırlanacak yasalarda çocuk yararına olacak durumlar göz önünde tutulacaktır.
3- Her çocuk doğduğu andan başlayarak isme ve yurttaşlığa hak kazanmalıdır.
4- Çocuk, sosyal güvenlikten yararlanmalıdır. Sağlıklı büyüyüp gelişmesi için gereken her çaba gösterilmelidir.
5- Sakat çocuklar için özel bakım ve eğitim uygulanmalıdır.
6- Çocuktan sevgi esirgenmemelidir. Ailesi olmayan ve yoksul çocuklara özel ilgi gösterilmelidir.
7- İlkokul eğitimi parasız ve zorunlu olarak çocuğa sağlanmalıdır. Çocuklar genel bilgilerini arttıracak, yeteneklerini geliştirecek toplumsal sorumluluklar yüklenecek biçimde eğitilmelidir. Çocuğun eğitiminden sorumlu kişiler eğitime, öğretime ayrı bir özen göstermelidir. Çocuk; bir tür eğitim olan oyun oynamak ve dinlenmek olanaklarına sahip olmalıdır. Yöneticiler çocuklara bunları sağlamalıdır.
8- Sosyal yardım ve korunma konusunda çocuk ilk düşünülen olmalıdır.
9- Çocuk her tür kötülük ve sömürüden korunmalıdır. Çocuk, her ne biçimde olursa olsun alım satım konusu olmamalıdır.
10- Çocuk ırk, din ve insanlar arasındaki ayrılık yaratan baskılardan titizlikle korunmalıdır.
Türk Çocuk Hakları Bildirisi
Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları Bildirisi'nin ışığı altında Türk Çocuk Hakları Bildirisi hazırlandı. Bu bildiri 28 Haziran 1963 günü UNESCO Türkiye Milli Komisyonu 7. Genel Kurulu’nda kabul edildi.
1- İyi bakım, iyi yetiştirilme ve çocuğa uygun bir eğitim, her yerde ilgi, sevgi ve yardım görme her Türk çocuğunun hakkıdır. Resmi, özel her kurum, her yurttaş bu çocuk hakkını tanımak, eldeki olanaklarla onu gerçekleştirmek yükümlülüğündedir. Sıkıntı içinde bulunan çocuğun kurtarılmasına öncelik verilir.
2- 16 yaşından önce hiç bir çocuk resmi öğrenimden alıkonularak özel işlerde çalıştırılamaz. Hiç bir şekilde sömürülemez.
3- Her ana baba çocuğuna bakmak, onu bilgili, becerili ve en iyi şekilde yetiştirmekle yükümlüdür. Orta dereceli öğrenime devam etmeyen, edemeyenlerin gerekli bilgi ve becerileri kazanmaları için devlet kurslar açar. Ana babanın yeterli olmadığı durumlarda bu görev çocuğun birinci derece yakın akrabalarına ve devlete düşer.
4- İlköğrenimden sonra orta dereceli okullara devam etmeyenler, edemeyenler için teknik, tarımsal bilgi ve beceri kazandıran kurslar açılması ve bu kurlardan çocukların yararlanması için Milli Eğitim Bakanlığı, Belediye Başkanlığı ve muhtarlar işbirliği yapmakla yükümlüdür.
5- Sakat ve uyumsuz çocukların iyileştirilmeleri, yaşama zorluğu çeken çocukların kurtarılmaları, durumlarına uygun bir meslek için kendi yaşamlarını kazanacak derecede başarılı ve güçlü yetiştirilmeleri ana baba ile birlikte devletin ve bu amaçla kurulmuş örgütlerin ödevidir.
6- Çocuğun korunması ile ilgili yasalar öncelikle hazırlanıp çıkarılmalı, geciktirilmeden uygulanmalıdır.
*DÜNYA ÇOCUK GÜNÜ GÜZEL SÖZLERİ*
* Çocuklar iyi yapmanın en iyi yolu onları sevindirmektir. (Oscar Wilde)
* Çocukları eleştirmecilerden çok, örneklere ihtiyacı vardır. (Joubert)
* Bir çocuk sütle ve övgüyle beslenir. (Lamb)
* Çocuk mantığın uykusudur. (Rousseau)
* Mutlu çocuk! Beşik ne büyük geliyor sana; büyü de bakalım dünyaya sığabilecek misin?
* Çocuklar uyuya uyuya büyür, ihtiyarlar uyuya uyuya ölür.
* Çocukları duymayınız, görünüz.
* Çocuk bugünün yarını, yarının umududur.
* Çocuk kokusu, cennet kokularındandır.
* Çocuklar donmamış beton gibidir. Üzerlerine ne düşerse iz bırakır.
* Çocuklar geleceğin teminatıdır.
* Çocuklar çiçektir.
ATATÜRK’ÜN ÇOCUKLARLA İLGİLİ SÖZLERİ
* Çocuklarımıza geleceğin büyükleri gözü ile bakılmalı ve öyle muamele edilmelidir. Yalnız bir şeye ihtiyacımız vardır: Çalışkan olmak.
* Kadınlarımızı hakiki bir ana görmek istiyorsak, onları erkeğinden fazla okutup yetiştirmeliyiz.
* Türk çocuğu ecdadını tanıdıkça, daha büyük işler yapmak için kendinde kuvvet bulacaktır.
* Öğrenciye, her ne yaşta olursa olsun geleceğin büyüğü gözü ile bakılmalı ve öyle davranılmalıdır.
* Okul; genç kafalara, insanlığı, saygıyı, ulusu ve ülkeyi sevmeyi, bağımsız yaşamayı öğretir.
*DÜNYA ÇOCUK GÜNÜ ŞİİRLERİ*
ÇOCUKLUK
Affan Dede’ye para saydım,
Sattı bana çocukluğumu.
Artık ne yaşım var ne adım;
Bilmiyorum kim olduğumu.
Hiçbir şey sorulmasın benden;
Haberim yok olan bitenden.
Bu bahar havası, bu bahçe;
Uçurtmam bulutlardan yüce.
Havuzda su şırıl şırıldır.
Zıpzıplarım pırıl pırıldır.
Ne güzel dönüyor çemberim;
Hiç bitmese horoz şekerim!
Cahit Sıtkı TARANCI
ÇOCUK
Böyle çıtır çıtır
Çıtırdamazdı ocaklar
Sen olmasan.
Mırıl mırıl
Ninni bilmezdi dudaklar
Sen olmasan.
Neye yarardı oyuncaklar
Sen olmasan.
Ve soğurdu, yavrum, kucaklar
Sen olmasan.
Arif Nihat ASYA
YEŞİL ÇAĞ
Sizin yaşınızda olmak ne iyi çocuklar
Ne iyi
Asıp düşünceyi bulutlara
Hür kelebekler gibi
Sizin elleriniz ne ince çocuklar
Ne ince
Solmasın sevinciniz
Deli bir rüzgar değince
Sizin gözleriniz ışıl ışıl çocuklar
Işıl ışıl
Duymayın körpe yüreklerinizde
Endişesini kışın
Yalnız sizin sevginiz gerçek çocuklar
Yalnız sizin
Sizde mavisi, sizde rüzgarı
Gök ve denizin.
İlhan GEÇER
BEBEĞİN DUASI
Beşiğimi
Yapsam gemi
Kürek yapsam
Ellerimi
Bir büyüsem
Tıpış tıpış
Bir yürüsem
Bir konuşsam
Sonra sussam
Cicilerle
İncilerle
Bir büyüsem
Badi badi
Bir yürüsem.
Mustafa Ruhi ŞİRİN
DÜNYA ÇOCUKLARI
Yaşamak gerekiyorsa eğer,
Bir çocuk oyunu kadar renkli olsun.
Dünyayı kardeşlik dallarında,
Uçan kuşlar doldursun.
Sen dargınlık ağacı barış ve yemiş ver.
Birleşiniz bütün dünya çocukları,
Kalp kırılmadıkça sürüp gider oyun.
Yorulunca bir dost sesiyle uyuyun,
Sabah, kalbinize örtsün şafakları…
Tanrım yorgunluktan koru bu ayakları,
Bu küçük ayaklar böyle hep beraber
Oraya, o kardeş bayramına gider
Kucaklaşır bütün dünya çocukları.
Ceyhun Atuf KANSU
BİR DÜNYA BIRAKIN
Oynaya oynaya gelin çocuklar
El ele, el ele verin çocuklar.
Bir vatan bırakın biz çocuklara
Islanmış olmasın gözyaşlarıyla.
Bir bahçe bırakın biz çocuklara
Göklerde yer açın uçurtmalara.
Oynaya oynaya gelin çocuklar
El ele, el ele verin çocuklar.
Bir barış bırakın biz çocuklara
Ulaşsın şarkımız güneşe ve aya.
Oynaya oynaya gelin çocuklar
El ele, el ele verin çocuklar.
Bir dünya bırakın biz çocuklara
Yazalım üstüne sevgili dünya
Oynaya oynaya gelin çocuklar
El ele, el ele verin çocuklar.
Adnan ÇAKMAKÇIOĞLU
ÇOCUK ESİRGEME MARŞI
Türk çocukları, Türk çocukları,
Gözler ileri, başlar yukarı.
Yarınki hayat yurt ufukları
Her şey sizindir Türk çocukları.
Çocuklar aziz vatan malıdır,
Ulu ağacın birer dalıdır,
Yardım görmeli, bakılmalıdır,
Özü ateşli Türk çocukları.
Çocuktur hak tarihini yapan,
Hakk’a tapar çocuğa tapan,
Ey kalbi çarpan secdeye kapan,
Geçiyor, büyük Türk çocukları.
Bakımsız çocuk cansız melektir.
Bakımlı çocuk demir bilektir.
Çocuk sevgisi Türk’e dilektir
Yaşasın Türk çocukları.
Aka GÜNDÜZ
BEN ÇOCUĞUM
Saklambaç oyununda,
Hayallerimi saklıyorum.
İp atlarken bütün dünya,
Ayaklarımın altında.
Oyunlarla büyümeliyim,
Sınavlarla değil.
Düşlerimde net sayılarımı
Hesaplamak yerine,
Bulutları gemi yapıp,
Dolaşmalıyım dünyayı.
Gözlerim kanlı savaşlar değil,
Sevgi kırmızısına boyanmış
Bir dünyaya bakmalı.
Özgürlüğün yeşili ormanlarda,
Sevgimiz toprağa, doğaya akmalı.
İnsanlara çocukça, saf duygularla
Günaydın derken gülen yüreğim
Mutluluktan yorgun vedalaşmalı
İyi geceler derken
Uykuya dalan gözlerim.
Emine ÇELİK
TÜRK ÇOCUĞU DİYOR Kİ
Seneler kutlu bana,
Aylar umutlu bana.
Her an haykırıyorum :
Türk'üm ne mutlu bana.
Cesaretim candadır.
Şöhretim dört yandadır,
Benim bütün cevherim,
Nabzımdaki kandadır.
Tarihten eski yaşım,
Harpte eğilmez başım,
Toplar can yoldaşımdır,
Silahlar arkadaşım.
İzmir benim, Van benim
Şeref benim, şan benim,
Kars, Erzurum, Erzincan,
Konya Ardahan benim.
Yurda nasıl doyarım?
Uğruna can koyarım,
Ona, bir yan bakanın,
Gözlerini oyarım.
Türk, dünyada bir tektir,
Milletlere örnektir,
Türklüğün meşalesi
Asla sönmeyecektir.
Halil SOYUER
EGEMENLİK ULUSUNDUR
Egemenlik ulusun olduğu günden beri,
Hergün daha çok artan bir zevkle yaşıyoruz.
Biz seyredenlerin kamşıyor gözleri,
Asırları yılların içinde aşıyoruz...
Artık maziye gömdük mesafeyi, zamanı;
Her geçen gün andırır bir 23 Nisanı.
Kalplerde inkılâbın bilinçli heyecanı,
Mukaddes hedeflere hızla yaklaşıyoruz.
Yolumuzda ışıktır demokratik meş'ale,
Biz milletçe bağlıyız ulusal ülkülere.
Heybetli bir çığ gibi bütün ulus el ele.
Yeni bir medeniyet için uğraşıyoruz.
Bugün yirmi milyon Türk bir tek kalp, bir tek vücut;
Hepsinde aynı hamle, aynı güvenli umut.
Yuvalar şenlik dolu, gönüller ferah, mesut...
En kutlu bir hayatın zevkini taşıyoruz.
Halil Refet TANIŞIK
DÜNYA ÇOCUK BAYRAMI
Kiminin saçı siyah,
Kiminin saçı sarı...
Ankara'da buluştu,
Dünyanın çocukları.
Her Yirmi Üç Nisan'da
Tekrarlanır bu olay.
Buluşma nedenini,
Açıklamak çok kolay.
Bu kocaman dünyada
Ülke sayısı çoktur.
Oysa ki hiç birinin
Çocuk Bayramı yoktur.
Dünyanın çocukları
Yurdumuza koşuyor,
Her Yirmi Üç Nisan'da
Cıvıldaşıp coşuyor.
Türkiye konuklarla,
Kalpler sevgiyle dolsun.
Dünya Çocuk Bayramı
Herkese mutlu olsun!
Altan ÖZYÜREK