Çalışan gazeteciler günü, 1961 Anayasasında gazeteciler lehine yer alan hükümlerden sonra basın çalışanlarının bazı hakları yasal güvenceye kavuştu. Günümüzde ''212 sayılı yasa''olarak bilinen düzenleme ile iş sözleşmelerinin yazılı olarak yapılması, sözleşmelere işin türü ve ücret miktarının yazılması gibi gazetecilerin sosyal ve yasal haklarını belirleyen hükümleri içeriyordu. Bu nedenle yasanın yürürlüğe girdiği gün olan “10 Ocak” "Çalışan gazeteciler bayramı" olarak kabul edildi. Ancak 12 Mart 1971 askeri darbesinden sonra bu hakların bir kısmının geri alınması üzerine, bu günün adı "10 Ocak Çalışan gazeteciler günü" olarak değiştirildi.
212 sayılı yasanın gazetecilere getirdiği haklar patronlara da bazı sorumluluklar yüklüyordu. Bunun üzerine adeta kazan kaldıran patronlar 10 Ocak günü gazetelerinde okuyucularını şaşkına çeviren bir ortak bildiri yayınladılar ve ''gazetemizi üç gün kapatıyoruz''duyurusunu yaptılar.
Gazete sahiplerinin bu ortak tepkisi karşısında, basın çalışanları adına İstanbul Gazeteciler Sendikası, ortak bildiri yayınladı. Gazetelerin kapatılma kararının gazete sahipleri tarafından verildiğini, basın çalışanlarının bu durumu onaylamadıklarını duyurdular.
Ayrıca basın çalışanları İstanbul Gazeteciler Sendikasında gerçekleştirdikleri olağanüstü toplantıda, patronların üç günlük boykotu sırasında ''BASIN'' adlı bir gazete yayınlanmasına karar verdiler.
Gerekli girişimlerin ardından çalışanların ortak ürünü olan ''Basın Gazetesi'', 11 Ocak günü yayınlandı. Basın gazetesi, gazete patronlarının üç günlük boykotu sırasında düzenli olarak yayın hayatını sürdürdü.
Basın Gazetesi'nin son sayısında yer alan başyazıda, basın emekçilerinin elde edilen hakların korunması amacıyla elbirliğiyle mücadele edecekleri kaydediliyordu.
14 Ocak 1961'de boykot sona ererek, gazeteler yeniden yayına başladı ancak üç günde yaşanan olaylar, Türk basın tarihinde yerini aldı. Patronların boykotuna karşın 11 Ocak'tan itibaren üç gün boyunca çok zor şartlarda çalışıp "Basın Gazetesi" çıkartan gazeteciler"Çalışan Gazeteciler Günü” nün de temeli oldu.
Anca bu gün Çalışan gazetecilerin ekonomik, sosyal, demokratik hak mücadelesinin kazanımı olan 212 sayılı yasa, sırtını siyasal iktidarlara dayamış büyük medya guruplarınca işlevsizleştirilmiş, fiilen yürürlükten kaldırılmıştır. Binlerce basın çalışanı içinde 212'li yasa gereğince iş, sosyal ve ekonomik hak güvencesine sahip olanların oranı yüzde 10 bile değil. Gazete ve televizyon kanallarında çalışan binlerce gazetecinin ezici çoğunluğu ne 212'li ne de Basın Kartı sahibi. Sektörün yeni istihdam alanı olan internet medyası ise 212 bir yana hala herhangi bir yasal zemine bile sahip değil.
Bu koşullar altında yaşam mücadelesi veren basın çalışanlarının 1961 örneğinde olduğu gibi haklarını elde etmek için ortak eylem yürütmeleri ise “siyasallaşmanın bir sonucu olarak” ufukta gözükmüyor.
Çalışan Gazeteciler Bayramından, Çalışan Gazeteciler Gününe ve bu gün “Çalıştırılmayan Gazeteciler Günü” anlayışına gelen süreç ancak örgütlü bir mücadele ile aşılabilecektir..
Bu duygularla ‘Basın Çalışanlarının Mücadele Günü’nü kutluyoruz.
YÖNETİM KURULU ADINA:
Mahmut ÖZYÜREK
Ulusal Eğitim Derneği
Isparta Şube Başkanı