Bayram haftası geride kaldı, Temmuz ayının da ilk on günü geçip gitti.
Yaşam hızla akıyor, insan hayatlarını tüketiyor.
Ama malum hikâyedeki gibi; kimi balkonunda rüzgârın esintisi ile serinleyen konak sahibi gibi tüketiyor hayatı, kimi de cehennem sıcağında üç kuruşa kürek çeken kan ter içindeki kayıkçı gibi…
* * *
Sade bayram geçmiyor, sade aylar geçmiyor, 21'inci yüzyılın ilk on beş yılı da çoktan tarihe karıştı.
Ama hâlâ dünyada bir milyar insan günde bir dolarla yaşamaya savaşıyor.***
Gene dünyada yaklaşık bir milyar insan, temiz içme suyu bulamadığı için kirli göl, nehir, deniz ya da su birikintilerinden su ihtiyacını karşılama gayretinde…
Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre dünyada her gün altı bin çocuk kirli suların neden olduğu hastalıklardan hayatını kaybediyor.
Afrika ise bu korkunç gerçeklerin en fazla yaşandığı, hayatın cehenneme döndüğü bir kıta…
* * *
80 milyar dolarlık servetiyle dünyanın en zengin adamı sayılan Microsoft'un kurucusu 60 yaşındaki Bill Gates, geçen ayın başında özellikle Afrika'daki bu vahşi yaşam çilesine karşı ‘tavuklu' bir hamle yaptı…
Afrika'ya 100 bin tavuk bağışladı.
Sahraaltı Afrika ülkelerini kapsayan projenin adı ‘yoksullar için tavukların yükselişi.'
* * *
Gates, kendi bloğunda paylaştığı yazıyla projenin detaylarını da anlattı.
Tavuk yetiştiriciliği sayesinde Afrika'da birçok ailenin yoksulluktan kurtulabileceğini ileri sürerek, “Tavuklar sürekli üreyeceği için bu kadar güçlü bir gelir artışını sağlayacak başka bir yatırım bulamazsınız” demekte.
* * *
Gates'in paylaştığı bilgilere göre Sahraaltı Afrika ülkelerinde nüfusun yüzde 41'i aşırı yoksulluk sınırı olarak kabul edilen yıllık 700 dolar gelir seviyesinin altında yaşıyor.
Çiftçiler, projeye beş tavukla başlayacak ve üç ay içinde 40 tavuğa ulaşacak… Çiftçinin yıllık geliri ise bin dolara kadar çıkacak.
Projeyle birlikte söz konusu ülkelerdeki nüfusun yüzde 30'unun desteklenmesi hedefleniyor.
* * *
“Günde iki dolarla yaşamak zorunda kalsaydınız, hayat kalitenizi nasıl artırırdınız” sorusunu soran Gates, “Dünyada bir milyardan fazla aşırı yoksul insan yaşadığı için bu sorunun tek bir doğru cevabı yok” diyor.
Yoksul ülkelerde tavuğun çok önemli bir yeri olduğuna inanıyor:
“Bu ülkelerdeki aşırı yoksullar, tavuklar sayesinde daha iyi yaşam standartlarına sahip olabilir. Tavukları yetiştirmesi kolay ve ucuz. Yerdeki besinleri yiyerek yetişen tavukların, sağlıklı üreyebilmesi için birkaç tahtadan bile yapılabilen kümesler yeterli oluyor. Ayrıca tavukların hastalanması durumunda ise 20 centlik ilaçlar yeterli.”
Yılda 3,1 milyon çocuğun yetersiz beslenme yüzünden öldüğünü belirten Gates, “Tavuklar bunun da önüne geçecek” diyor. “Çünkü tavuk yumurtası zengin protein kaynağı… Bu da çocukların yetersiz beslenmesini engelleyecek.”
* * *
Gates'e göre tavukların diğer bir faydası da yoksul ülkelerdeki kadın iş gücünü artırmak olacak.
“Tavuklar, küçük ve evlere yakın bir şekilde yetiştirilebiliyor. Bu da kadınların elinde bir güç olmasını sağlayacak. Kadınlar yetiştirdikleri tavukları ve bu tavuklardan aldıkları yumurtaları satabilecek. Yani kadınların elinde bir ekonomik güç olacak.”
* * *
Gates'in eşi Melinda Gates ise projeye blog yazısı ile destek oldu.
Gelişmekte olan ülkelerde tavukların kadınlar için büyük fark yarattığını ve tavukların iyi bir gelir kaynağı olduğu için “yoksulların ATM'si” olarak bilindiğini yazan Melinda Gates, niye böyle düşündüğünü de ayrıntılarıyla açıkladı:
“Çoğu gelişmekte olan ülkede tavuk yetiştiriciliği kadın işi olarak anılıyor. Kadınların tavuk ve yumurta satışından elde ettiği gelir kadınların oluyor ve kazandıklarını istedikleri gibi harcama olanağı sağlıyor. Genelde erkek, ailenin gelirini kontrol ediyor. Kakao ve pamuk gibi ürünleri pazara sunuyor. Örneğin, bir inek daha fazla süt ürettiğinde gelen gelirin nasıl kullanılacağını erkekler belirliyor. Ama tavuklar bir istisna. Çoğu erkek, tavuk yetiştirmenin zaman kaybı olduğunu düşünüyor. Çünkü parasal getirisi az kalıyor. Böylece tavuk yetiştiriciliği de kadınlara kalmış oluyor.”
* * *
Bu 21'inci yüzyılın şekillenmesi beni gerçekten ürkütüyor.
Bir yanım Silikon Vadisi, diğer yanım Sahraaltı Afrika…
Bir yanım dünyanın en büyük zengini, diğer yanım tavuk ve yumurta…
Mehmet Altan