Başbakan Binali Yıldırım, ‘başkanlık sistemi’nin oylanacağı referanduma kısa süre kala başlayan eyalet tartışmasına istifa hodri meydanıyla karşılık verdi.
Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın başdanışmanlarından Şükrü Karatepe, başkanlık sisteminin ikinci aşamasının Çin tipi eyalet sistemine geçmek olduğunu kaleme almış, kent yönetimlerinde de tek başlılık sağlanması gerektiğini savunmuştu.
MHP lideri Devlet Bahçel eyalet önerisine sert bir çıkış yaparak, “Danışmanlar eyalet lafı ediyor ve cumhurbaşkanı reddetmiyorsa, üniter yapıdan yana olan ülkücülerin kalan iki günde kararı ne olur?” diyerek gözdağı vermişti. Bu sözlere Erdoğan’ın yanıtı gecikmemiş, “Ben ne diyorum, sen ona bak. Böyle bir şey yok, benden duydunuz mu? Yok” demişti.
‘Öyle bir şey var mı?’
Referanduma sadece üç gün kala patlayan eyalet krizi, bilhassa MHP ve ülkücü camiayla ortaklık yoluna giden iktidar kanadını hareketlendirdi.
Ankara’da sivil toplum kuruluşlarının yöneticileriyle görüşen Başbakan Yıldırım’ın ilk gündem maddesi eyalet sistemi tartışması oldu.
Yıldırım, eyalet sistemi önerisi Erdoğan’ın danışmanından geldiğini gözardı ederek, tartışmanın başlatılmasına şöyle tepki gösterdi: “Başka bir şey bulamayanlar ‘Türkiye eyalet sistemine geçecek’ diyorlar. Eyalet sistemi dediğiniz şey bir merkezi hükümet olur bir de hükümetçikler olur. Yani Türkiye Cumhuriyeti hükümetleri yanında Konya’da bir yerel hükümet… Öyle bir şey var mı? Türkiye’nin cumhuriyet ile beraber üniter devlet yapısı anayasanın ilk üç maddesinde tanımlanmıştır. Bunun üstüne tartışma yapmak bu ülkeye çok büyük haksızlık. Biz neyin mücadelesini veriyoruz?”
‘İstifa ederim’
“PKK ile FETÖ ile bütün şer odaklarıyla verdiğimiz mücadele bayrak mücadelesidir, üniter devlet mücadelesidir” diyen Yıldırım, ülkücü camiayı rahatlatmaya çalıştı.
Anayasa değişikliği teklifinde eyalet sisteminin olmadığını, bunun ispatlanması durumunda istifa edeceğini belirten Yıldırım şöyle devam etti: “Bu gerçek ortadayken abuk sabuk birtakım yalanlarla milletin kafasını karıştırmak doğru mu? Bu anayasanın herhangi bir yerinde eyalet sistemi varsa ben bugün bu görevi anında bırakacağım. Bu konu iftira dışında bir şey değil. Bu iftirayı atanlar görevini bırakabilecek mi? Üniter devlet konusunda en az ülkücü kardeşlerimiz kadar hassasız.”
Erdoğan’ın danışmanı ne yazmıştı?
Ankara büyükşehir belediyesinin yayın organı Şehir Araştırmaları Dergisi’nde ‘Başkanlık Sisteminde Şehir Yönetimi’ başlıklı makale yazan Karatepe, eyaletlerle yönetilen Çin modelini örnek gösterip şunları kaleme almıştı: Çin’de, şehirlerin bir kısmı farklı statülerde kuruluyor. Bütün politikalarını, ulusal birlik ve güvenliğe öncelik vererek oluşturan Çin, büyüyen ve gelişen şehirlerine yeni yönetim modelleri uyguluyor. Güvenlik kaygısıyla resmi açıklamalarda yüksek sesle dile getirilmese bile, Türkiye de bu süreçten etkileniyor.”
Başdanışmanın örnek gösterdiği Çin’de, 23 eyalet, beş özerk bölge ile iki özel statülü il bulunuyor. Karatepe de yazısında büyükşehir belediye başkanına doğrudan ‘şehir başkanı’ veya ‘büyükşehir başkanı’ gibi bir ad verilmesi gerektiğini yazmıştı.
Diğer danışman Uçum mu?
Erdoğan’ın bir diğer danışmanı Mehmet Uçum’un “Halk kendi devletini kurmak için adım atıyor” sözleri de yine eyalet sistemi iması olarak algılanmıştı.
Bahçeli’nin isim vermeden Erdoğan’a yüklenirken ‘danışmanlar’ diyerek, Karatepe’nin yanında Uçum’u da kastettiği konuşuluyor.