ABD Başkanı, kendi vatandaşının ölüm emrini verebilir mi?
Usame bin Ladin'in ardından El Kaide'nin liderliği için adı geçen, örgütün en önemli
isimlerinden Şeyh Enver El Evlaki'nin CIA'in insansız hava uçakları tarafından Yemen'de öldürülmesi ABD'de yeni bir tartışmanın fitilini ateşledi. El Evlaki'nin babasının açtığı davada mahkeme sonucunu beklemeden ölüm emrini veren Obama yönetimini "hukuksuz davranmak"la suçlayan sivil toplum kuruluşları, Evlaki'nin anaysal haklarının ihlal edildiği görüşünde...
MAHKEMEYE BAŞVURMUŞLARDI
CIA'in Yemen'de öldürdüğü El Evlaki'nin, ABD'nin New Mexico Devlet Üniversitesi'nde okuyan ve doktora sonrası asistanlık çalışmalarında bulunan babası, oğlunun vatandaşlık haklarına riayet edilerek ona herhangi bir zarar verilmemesi için federal mahkemeye başvuruda bulunmuştu. Obama yönetimi ise mahkemeye verdiği savunmada, "Başkan'ın kimi öldüreceğinin devlet sırrı olduğunu ve bu kararları yargılamanın mahkemelerin işi olmadığını" iddia etmişti. Federal mahkeme, Beyaz Saray'ı haklı bulmuş, ancak Başhakim, Obama'nın böylesine olağanüstü bir adım atmasının çok hassas hukuki sorunlar doğuracağı uyarısını dile getirmişti. Mahkemenin kararının ardından ABD Sivil Haklar Birliği ve Anayasal Haklar Merkezi tarafından temsil edilen baba temyize başvurdu. Obama ise temyiz sonucunu beklemeden El Evlaki hakkında ölüm emri verdi.
"HUKUKA AYKIRI"
ABD vatandaşı olan Enver El Evlaki'nin yargılanmadan infaz edilmesinin hukuki olmadığını savunan sivil toplum kuruluşları, Başkan Barack Obama ve yönetimini topa tuttu. Zira; Demokracy Now programına konuşan Anayasa Hukuku Uzmanı Glenn Greenwald, El Evlaki'nin öldürülmesine 2010 yılında Obama yönetimi altında yeşil ışık yakıldığını hatırlattı. Greenwald, "ABD Başkanı'nın hukuka başvurmadan vatandaşlarını öldürmeye hakkı var" demenin anayasayı önce yırtıp paramparça etmek, sonra yakmak anlamına geleceğini vurguladı.
Amerikan Sivil Haklar Birliği ve Anayasal Haklar Merkezi de ABD vatandaşı Evlaki'nin ülke için "Acil bir tehdit" olmadığı için, öldürülmesinin anayasa ve uluslararası hukuka aykırı olduğunu iddia etti.
ABD ADALET BAKANLIĞI: OPERASYON HUKUKİ
Ancak CIA'ye gizli bir bilgi notu gönderen Adalet Bakanlığı, Evlaki'nin öldürülmesi önünde hukuki bir engel olmadığını belirtti. Washington Post gazetesine konuşan Bakanlık yetkilileri, Evlaki'nin ABD'lileri öldürmek için plan yapan düşman bir kuvvetin lideri olduğunu açıkladı. Yetkililer, Kongre'nin El Kaide üyelerinin milliyetine bakılmaksızın etkisiz hale getirilmesi için gerekli yetkiyi kendilerine verdiğini savundu.
'BLOG'LARDA EN FAZLA TARTIŞILAN KONULARDAN BİRİ OLDU
Enver El Evlaki'nin öldürülmesinin ardından blog sitelerinde ve sosyal medyada da Obama yönetiminin gerçekleştirdiği bu operasyonun hukuka uygunluğu ana tartışma konusu haline geldi.
Bloglarda yazılan görüşlerden bazı örnekler:
Ortadoğu'da Savaş Düşünceleri konseptli Mondoweiss adlı blog'ta Evlaki'nin öldürülmesi ele alınıyor ve ardından blog yorumları akmaya başlıyor;
Bu arzuladığımız bir dünya mı? Bir ABD başkanı savaş bölgesi dışında yaşayan bir
Amerikan vatandaşını hedef listesine koyup, insansız hava araçları drone'lar tarafından öldürülebilir mi?
Yürütme makamı, bir ABD vatandaşına suikast yapılmasını, ilk önce onu herhangi bir
hukuki sürece tabi tutmadan, sadece onun bir terörist organizasyonunun tehlikeli bir bireyi olduğu iddasına dayanarak, emredebilir mi?
Evet Enver El Avlaki radikal bir Müslüman din adamıydı. Evet onun dili ve
konuşmaları tahrik ediciydi. Hatta ABD'ye karşı bir komploya da karışmış olabilir fakat bunu bilmiyoruz çünkü hiçbir zaman bir suçtan dolayı hüküm giymedi.
Böyle bir profile sahip olmak, onu herhangi bir hukuki süreç işletilmeden ve onun
yakalanmasına, tutuklanmasına yönelik bir çaba sarf edilmeden, hedef haline getirilmesi için yeterli değil.
Başkan Obama tarafından söylenen ABD'ye yönelik "operasyonel olarak yönlendirilen
girişimler" ölüm listesine konulmadan evvel hiçbir zaman mahkeme önüne çıkarılmadı ve test edilmedi.
Göz önünden uzak, zihinden uzak. Obama yönetimi Amerikan ordusunun karada faaliyet yürütmesini istemiyor, Acı çeken aile ve öldürülen asker görüntülerinin medyada yer almasını istemiyor. Bu nedenden ötürü de, yani kamuoyundan kaçınmak için, Obama mahkum istemiyor, ne Guantanamo Bay ne de ABD'nin içinde. Bu yüzden çözümü hükümet uzak bölgelerde insansız hava araçlarıyla yapılan saldırılarda buldu. Maksimum sonuç, minimum kamuoyunun gözü önünde olmak.Tabi bu durumda kurallar tamamen göz ardı ediliyor. Fakat politikacılar uzun zamandır biliyorlar ki eğer koruma sağlıyor gözüküyorsanız, seçmenler aslında kanunlara uyulup uyulmadığını dikkate almaz. Bu özellikle de kurbanları yabancı olan ABD için doğru bir saptama, hatta şu anda Amerikan vatandaşlarına da uygulanıyor.
Düşman savaşçı ne demek? George Orwell'in 1984 adlı romanından fırlama bir tabir
gibi. Cumhuriyetçi Parti'den Newt Gingrich ve Sarah Palin gibi gazeteci Julian
Assange'ın bir "düşman savaşçı" olduğuna inananlar ve öldürülmesi gerektiğini
düşünenler var. Eğer siz "düşman savaşçı" iseniz Cenova Konvansiyonu uygulanmaz, bu yüzden Guatanamo hapishanesendeki herkes "düşman savaşçı". Başkan ya da İmparator Obama idari yönetmeliğe göre dünyanın herhangi bir yerindeki bir kimseyi "güvenlik riski" ya da "düşman savaşçı" olduğu gerekçesiyle herhangi bir hukuki süreç ya da sorumluluk olmaksızın kesinlikle öldürme hakkına sahip. Hitler, Stalin
ve Nero da bu tip bir mutlak güce sahipti.
İşte operasyonla ilgili Twitter'da yazılanlar:
@greensquirel
11 bin takipçili muhafazakar vatandaş
Liberaller Obama'nın bir ABD vatandaşını katletmesini nasıl karşılıyorlar?
Bence bu gayet başarılı bir karardı. Ben liberal değilim. Lol!
@CATS_DOGS_
Ünlü hollywood berberi
Yani hükümetimiz bir "muhtemel" teröristi öldürdü... bir ABD vatandaşını mahkeme OLMADAN hukuki bir süreç olmadan. Farkında mısınız?
@OTOOLEFAN
Yazar, sanatçı, komedyen
Eğer bir ABD vatandaşı Nazi SS'e katılmaya karar verirse ve biz onun üzerine roket atarsak bu da katliam sayılacak mı?
@Hermit_Thrush_
vatandaş
Bir Amerikan vatandaşını sözleri ve yazdıkları nedeniyle terörist görüp öldürülmesini emreden Barack Obama'nın Nobel Barış Ödülü var
@ErinBurnettCNN
CNN sunucusu
Savunma sekreteri Leon Panetta ile görüştüm: "Bu kişi kesinlikle teröristti. Evet bir ABD vatandaşıydı ama eğer teröristsen terörsitsindir"dedi. Röportajın tamamı Pazartesi
@AnnCoulter
Bestseller politik kitapların yazarı
Medya Bush'u insan hakları ihlali yüzünden yerden yere vuruken, Obama'nın bir ABD vatandaşını katletmesinin üstünü örtüyor
@GovGaryJohnson
Eski New Mexico valisi
Bir ABD vatandaşının öldürülmesi pek çok soruyu da beraberinde getiriyor. Dünya'nın al-Awlaki olmadan daha iyi bir yer olacağı kesin ama Amerikan vatandaşlarının yargılanma hakları açısından bu konunun ayrıca ele alınması gerek
@iamcolinquinn
Komedyen
Kimsenin ölümü üstüne kutlama yapmamalıyız. Bu kişi bir ABD vatandaşıydı ve kesinlikle kuşku üstüne yargılanmayı hak ediyordu.
@stopbeingfamous
müzik sektöründen
ABD vatandaşı al-Awlaki ABD başkanı tarafından verilen ölümle öldürüldü, hem de suçuyla ilgili herhangi bir delil sunulmadan
@neilcbc
CBC TVNews.'un Washington temsilcisi
İlk defa bir ABD hükümeti yargılamadan kendi vatandaşını idam etti; Yemen'de Anwar al Awlaki'yi. Bu durum pek çok soruyu akla getiriyor
@TPCarney
Washington Examiner politika yazarı
Bir ABD başkanı bir ABD vatandaşını katlettirdi, vay canına? Solcuların çıldırmış olması lazım. Bir dakika, çıldırmamışlar. Her neyse...
Habertürk