Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın İstanbul'daki deprem riskine karşın yapılacak "kentsel dönüşümü" emanet etmek istediği TOKİ’nin Maltepe Başıbüyük'te 2010'da yaptığı 14 katlı 6 bloktan oluşan site, insan hayatının hiçe sayıldığının bir göstergesi niteliğinde.
Maltepe Başıbüyük’te TOKİ konutlarının olduğu bölgedeki manzara adeta afet sonrası görüntüleri andırıyor. Daha 2010’da inşaatına başlanıp 1 yılda bitirilen konutlardan B bloğun altında 2011’de heyelan başlamış.
Heyelan aşağıdaki Eser Caddesi ve Serin Sokak’ta deformasyonlara, zemin kaymalarına ve bina hasarlarına yol açarken, bu kaymalar yüzünden Atatürk İlköğretim Okulu’nun bahçe duvarı yıkılmış ve bahçesinde toprak kabarmış. İki katlı küçük bir bina 10 metre aşağıya doğru kaymış.
Heyelan nedeniyle binaların önüne demir setler yapılması için ihale açılmış, adeta çamur ve kaya içinde olan alanda çalışma başlamış ancak çalışma durdurulmuş. Güçlendirme için getirilen demirler okulun bahçesine yığılmış.
2011’de kayma başlayınca TOKİ Mayıs 2011’de bir üniversiteden ayrıntılı rapor istedi. Raporda, TOKİ inşaat parselinin dışında kalan alanda yeterli drenaj yapılmadığı, yüzey sularının kaymaya neden olduğu, Eser Caddesi üzerinde hasar gören binaların boşaltılması gerektiği, heyelanın mekanizması ve ileride nasıl gelişeceği konusunda emin olunamadığı için daha geniş alanda arazinin yeni tekniklerle izlenmesi gerektiği ifade edildi.
Ucube bir yapı ortaya çıktı
CHP milletvekilleri Haluk Eyidoğan, Kadir Gökmen Öğüt, İl Başkanı Oğuz Kaan Salıcı ve TMMOB Mimarlar Odası ve İnşaat Mühendisleri Odası temsilcileri Başıbüyük’teki TOKİ konutlarının olduğu alanda basın açıklaması yaparak olayın vehametini gösterdi.
CHP İstanbul Milletvekili Haluk Eyidoğan, TOKİ’nin Başıbüyük’te “Plancılığı, mühendisliği, çevre bilincini göz ardı eden bir anlayışın sonucunun görüldüğünü” ifade ederek, “Ortaya ucube bir durum çıkmıştır. Bölgenin yapısına uygun olmayan yükseklikte binalar yapılmış. Bölgenin drenaj sistemini bozmuşlardır. Ayrıntılı zemin etütleri gereği gibi yapılmamıştır” dedi.
CHP İstanbul İl Başkanı Salıcı da bu alanın 4-5 yıl önce yeşil alan olduğunu, ağaçların kesilmesiyle 2008’de zemin etüdü yaptırıldığını, sonuçlara göre zeminde 6 metre kil, onun altında da ayrışmış arkoz tespit edildiği halde 2010’da inşaatların başladığını anlattı.
Zemin dayanımı istenilen düzeyde olmadığı için her blokun altına 20 metre uzunlukta 60 kazık yapıldığını ifade eden Salıcı, şunları söyledi:
“Kazık çakılması demek zaten zeminin uygun inşaat alanı olmadığı anlamına gelir. Hem bu bloklarda yaşayanların hem çevrede oturanların hem de Atatürk İlköğretim Okulu’ndaki öğrencilerin yaşamı ciddi biçimde tehlikeye atılıyor. Şimdi burada sürekli kazık çakıyorlar. Yanlış yere yanlış bina yapacaksan sonra düzeltmek için tekrar para harcayacaksın. Kimin parasını, il özel idaresinin yani halkın parasını.”
Okulların ilk günü olan önceki gün velilerin büyük çoğunluğu çocuğunu okula göndermedi. 13 yaşında ve 6 yaşında iki çocuğu da Atatürk İlköğretim Okulu’nda okuyan Meliha Etli ise “En büyük endişem çocuklarım canı” diyerek, “Bir şey olsa kimse benim çocuğumun canını geri getiremez” ifadelerini kullandı.
Cumhuriyet