Geçen yıl leblebilik nohut üretiminde görülen düşüş bu yıl da yaşanırken, adını ''leblebi diyarı'' olarak duyuran Çorum'da üretici, leblebi fiyatlarındaki artışın geçen yılın üzerine çıkmaması için mücadele ediyor.
Çorum'da üç kuşaktır leblebi ve kuruyemiş imalatı yapan Gülşen Kuruyemiş Gıda Sanayi Ticaret A.Ş Yönetim Kurulu Başkanı Mustafa Gülşen, geçmiş yıllarda 4-5 ürün çeşidiyle tüketiciye sunulan leblebinin, tüketim alışkanlıklarının değişmesi üzerine 35 civarında çeşide ulaştığını söyledi.
Leblebilik nohut üretiminin küresel ısınmadan dolayı son 10 yıl içinde ciddi gerilediğini savunan Gülşen, leblebi olabilecek vasıfları zorlayan nohut cinslerinin bile leblebilik nohut olarak kullanılmaya başlandığını ifade etti.
Son yıllarda özellikle leblebi fiyatlarıyla rekabet edebilmek için daha ucuz nohut türlerinin kullanıldığını öne süren Gülşen, şunları kaydetti:
''Leblebiye elverişli yumuşak ve lezzetli olan, işçiliği daha kolay olan nohut cinslerinin fiyatı geçen yıl ciddi anlamda yüksekti. Geçtiğimiz yıllar 4 ile 5 lira arasında değişen rakamlara satılan nohutlar vardı. Dolayısıyla leblebi fiyatları da bu artışla birlikte 2 katına çıkmıştı. Bu yılki beklenti, daha iyi olacağı yönündeydi. Ancak sıcak hava ve nohut ekiminin fazla olmayışı maalesef yine sıkıntı oluşturdu.''
Ürün yetiştirilen bölgelerdeki üreticilerle görüştüklerini, rekolte bazlı üretimde 8-10 yıl öncesine göre düşük bir üretimin gerçekleştiğini öğrendiklerini dile getiren Gülşen, leblebilik nohudun tonajsal anlamda geçen yıla oranla çok farklılık göstermediğini, kalite olarak yüz güldürücü olmadığını bildirdi.
35 çeşit ürünle farklı damak tatlarına hitap ediyor
Gülşen, leblebi diyarı olarak bilinen Çorum'da üreticilerin, tuzlu, çıtır, beyaz, soslu-baharatlı, çikolatalı, şekerli, kaplamalı, ballı-susamlı, sade ve cips leblebi olmak üzere 35 çeşidi bulunan meşhur ''Çorum leblebisini'' daha kaliteli üretmek için çaba gösterdiğini dile getirdi.
Leblebinin üretim merkezi olarak görünen Çorum'un dışında da üretimin yapıldığını hatırlatan Gülşen, şöyle devam etti:
''Ürün kalitesindeki düşüş nedeniyle üreticilerin sıkıntılı bir süreçten geçeceği düşüncesindeyiz. Geçen sene aşırı yağmur nedeniyle sıkıntılar yaşanmıştı, bu yıl ise sıcaklar sıkıntı yarattı. Bu durum tarım ürünlerinin birçoğunda yaşanmaktadır. Nohutta da böyle bir durum söz konusu.''
Geçmiş yıllara oranla geçen sene leblebi fiyatlarında yüzde 100'lük bir artış yaşandığına dikkati çeken Gülşen, ''Fiyatların bu seviyede kalmasını istemiyoruz. Ancak kaliteli ürün satışı yapan firmaların bu yıl da yüksek fiyattan satış yapacağı düşüncesindeyiz'' dedi.
Gülşen, ithal edilen nohudun yemeklik olarak değerlendirildiğinin altını çizerek, ''Ülkemizde yetişen nohudun kalitesi ithal edilen nohuttan çok daha iyi'' diye konuştu.
3 asırdır sokakları leblebi kokuyor
Çorum'da yaklaşık 3 asır önce yaşayan Ahmedi Sever isimli kişinin, şehirde yetişen nohut cinslerinden leblebiyi imal ettiği söylenmekte. Yaklaşık 3 asırdır kentte üretimi yapılan ve Çorum ismi ile özdeşleşen leblebinin, diğer kuru yemişlerden farkı, yaş sebze veya meyvelerin kurutulması ile değil, zaten kuru olan nohuttan yapılmasıdır. Ayrıca diğer kuru yemişlerden çoğu bir kez kavrulmasıyla yenilebilecek kıvama gelirken, nohut ise leblebiye dönüşmesi için 1,5 ayı bulan işlemler zincirinden geçiyor.
Leblebi, nohudun günlerce uğraşı sonucu terbiyesi ve özel fırınlarda kavrulmasıyla elde edilir. Nohut, 3 ayrı günde 3 kez ısıtılma işlemine tabi tutulur. Üçüncü tavlamadan sonra bir alana serilerek dinlenmeye bırakılır. Bu, yaklaşık 15 günlük bir süreyi kapsar. Leblebi yapılacağı günün akşamı ıslatılarak kabarması sağlanır. Ertesi gün leblebi yapılacağı tavada önce ısıtılır, sonra ''mafrak'' denilen aletle hafifçe bastırılarak kabuklarının çıkarılması sağlanır.
Bu işlem sırasında nohutların bir kısmı ikiye bölünür. Bu ikiye ayrılanlar elekle bütünlerden ayrılır. Bölünenlere 'kırık leblebi' de denir. Bunlardan daha çok leblebi unu yapmak için yararlanılır. Bütün olan leblebiler değişik şekillerde satışa sunulur. Bir kez daha kavrulma işlemine tabi tutulmaları sonrasında sarı üstüne siyah benekli görünüm kazanır. Buna ''çifte kavrulmuş leblebi'' denir. Ayrıca çikolatalı, beyaz, karanfilli, biberli, şekerli ve sakız leblebi gibi 35 değişik türü mevcuttur. Raf ömrü uzun olsa da taze tüketilmesi daha makbuldür. Taze leblebinin iki parmak arasında sıkıldığında un gibi ufalanması gerekir.
AA