Sukuk ve sucuk!..

Ga­ze­te­le­re göz gez­di­rir­ken il­gi­mi çek­ti.

Ha­be­rin baş­lı­ğın­da “Su­cuk için İs­la­mi izin bel­ge­si alın­dı!” ya­zı­yor­du.
Ne ya­lan söy­le­ye­yim, o an­da “A­ca­ba 25 Meh­met­çi­ğin şe­hit düş­tü­ğü gün, Ge­nel­kur­may Baş­ka­nı­’na su­cuk, lo­kum ve ki­lim he­di­ye eden Af­yon Va­li­si­’nin ye­ni bir ta­nı­tım ata­ğı mı?” di­ye dü­şün­düm.
Dik­kat­le oku­yun­ca, İs­la­mi izin bel­ge­si­nin “su­cu­k” için de­ğil, “su­ku­k” için alın­dı­ğı­nı an­la­dım.
Pe­ki ne­dir “he­lal su­kuk?”
Doğ­ru­su­nu is­ter­se­niz bu ha­be­ri oku­yun­ca­ya ka­dar ben de bil­mi­yor­dum. İl­gi­mi çek­ti­ği için araş­tı­rıp şu bil­gi­le­re ulaş­tım:
“Su­ku­k”, Arap­ça “sa­k”, ya­ni “ser­ti­fi­ka­” söz­cü­ğün­den ge­li­yor, “sa­k”­ın ço­ğu­lu an­la­mı­nı ta­şı­yor.
İs­la­mi ban­ka­cı­lık sis­te­min­de­ki ya­tı­rım araç­la­rın­dan bi­ri olan “su­ku­k”, bu­gü­ne ka­dar Tür­ki­ye­’de­ki ban­ka­cı­lık uy­gu­la­ma­la­rın­da kul­la­nıl­mı­yor­du.
He­lal bel­ge­siy­le bir­lik­te, ar­tık biz de bu sis­te­me da­hil ol­duk!
“Su­ku­k” için İs­la­mi izin bel­ge­si­nin alın­ma­sı­na ge­rek­çe ola­rak özel­lik­le “Kör­fez Böl­ge­si­’n­de­ki Arap ya­tı­rım­cı­la­rın pa­ra­la­rı­nın Tür­ki­ye­’ye çe­kil­me­si­” gös­te­ri­li­yor.
* * *
Bu­ra­ya ka­dar pek şa­şır­tı­cı bir du­rum yok.
Ama bun­dan son­ra­sı, ta­ri­he “ku­mar­ha­ne­le­ri ka­pa­tan Ba­ka­n” ola­rak ge­çen dü­rüst ve bil­ge si­ya­set­çi Tı­naz Ti­ti­z’­e bi­le şap­ka
çı­kar­ttırı­yor.
Ti­tiz, ne­den şap­ka çı­kar­dı­ğı­nı şöy­le açık­lı­yor:
“İ­şin tek­nik ya­nın­da bir in­ce­lik var. Öy­le ca­nı is­te­yen, “ben ban­ka ola­rak var­lı­ğa da­ya­lı İs­la­mi men­kul kıy­met ser­ti­fi­ka­sı çı­ka­ra­ca­ğı­m” de­miş ol­sa, po­tan­si­yel ya­tı­rım­cı­lar “i­yi de bu ser­ti­fi­ka­lar he­lal mi?” di­ye so­rar­lar. Me­se­le­nin püf nok­ta­sı, bu ser­ti­fi­ka­la­rın “he­la­l” ol­du­ğu­nu bel­ge­le­ye­cek sağ­lam bir ku­ru­lu­şun gü­ven­ce ver­me­si­dir.
Pe­ki bu gü­ven­ce kim­den alı­na­bi­lir?
İn­sa­nın ak­lı­na çe­şit­li İs­la­mi ör­güt­len­me­ler ge­li­yor. Ör­ne­ğin İs­lam Kon­fe­ran­sı ça­tı­sı al­tın­da­ki bir uz­man ku­ru­luş ya da İs­la­mi­li­ği ko­nu­sun­da hiç kim­se­nin kuş­ku duy­ma­ya­ca­ğı aka­de­mik bir ku­rum gi­bi.
Siz öy­le sa­nın!.
Ka­mu­oyu­na yan­sı­yan bil­gi­le­re gö­re söz ko­nu­su ser­ti­fi­ka, HSBC Ban­ka­sı­’nın Af­ga­nis­ta­n’­da­ki Ama­nah Mer­ke­zi Şe­ri­at Ko­mi­te­si­’n­den alın­mış. Bes­me­le­li ve ta­bi­i İn­gi­liz­ce ola­rak!..
Mer­ke­zi Şe­ri­at Ko­mi­te­si Üye­le­ri, Tür­ki­ye Cum­hu­ri­ye­ti Dev­le­ti ta­ra­fın­dan ih­raç edi­le­cek ser­ti­fi­ka­la­rın ya­pı, iş­le­yiş ve ka­yıt açı­sın­dan şe­ri­at il­ke­le­ri­ne uy­gun­lu­ğu­nu im­za­la­rıy­la onay­la­mış­lar.
İş­te ben bu­na şap­ka çı­ka­rı­yo­rum!”
* * *
Bi­lin­di­ği gi­bi dün­ya­nın en bü­yük ban­ka­la­rın­dan bi­ri olan çok ulus­lu HSBC’­nin mer­ke­zi Lon­dra­‘da bu­lu­nu­yor. Ban­ka­nın en te­pe­sin­de­ki ki­şi de bir İn­gi­liz…
İs­lami ya­tı­rım­cı­la­ra “he­lal su­ku­k” bel­ge­si­ni bun­lar ve­ri­yor.
Tı­naz Ti­tiz açık­la­ma­la­rı­na de­vam edi­yor:
“B­ri­tan­ya için söy­le­nen “ü­ze­rin­de gü­neş bat­ma­yan im­pa­ra­tor­lu­k” sö­zü bo­şu­na de­ğil­miş. He­lal bel­ge­si­ni ver­me­yi üze­ri­ne gö­rev edin­miş bu in­san­la­ra şap­ka çı­ka­rı­yo­rum!
Bu bu­luş (!) ben­de ye­ni fi­kir­ler uyan­dı­rı­yor.
Yıl­lar ön­ce Tür­ki­ye­’de de ya­yım­la­nan NPQ Der­gi­si­’nin ilk sa­yı­sın­da bir ma­ka­le çık­mış­tı. Ya­za­rı da sa­nı­rım Mı­sır­lı say­gın bir İs­lam aka­de­mis­yen­di. Ma­ka­le­sin­de yıl­lar için­de İs­lam di­ni­nin, Hı­ris­ti­yan­lar ta­ra­fın­dan ilk kök­le­ri­ne (Mek­ke Bil­dir­ge­si) in­dir­ge­ne­ce­ği­ni ve bir dün­ya di­ni ha­li­ne ge­le­ce­ği­ni öne sü­rü­yor­du.
İn­gi­liz­ler ta­ra­fın­dan İs­lam ya­tı­rım­cı­la­ra ve­ri­len he­lal ser­ti­fi­ka­sı ha­ber­le­ri, ba­na bu id­di­ayı ha­tır­lat­tı.
Böy­le gi­der­se, ya­rın öbür gün, bi­ri­le­ri çı­kıp “her önü­ne ge­len El­ham­dü­lil­lah Müs­lü­ma­nım di­ye­mez! Bu­nu di­ye­cek olan­la­rın ön­ce biz­den ser­ti­fi­ka al­ma­la­rı ge­re­kir!” der­ler­se hiç şa­şır­ma­ya­ca­ğım!”
* * *
Gör­dü­ğü­nüz gi­bi Tür­ki­ye Cum­hu­ri­ye­ti Dev­le­ti­’ne, İs­la­mi fi­nans ara­cı “su­ku­k” için ge­re­ken “he­lal onayını”, İn­gi­liz­le­rin yö­net­ti­ği HSBC Ban­ka­sı ve­ri­yor.
İn­gi­liz­ce ama Bes­me­le­li!
Ger­çi bi­raz da­ha bek­le­miş ol­sa­lar, Ame­ri­ka­lı Ci­ti­ban­k’­ın ve­re­ce­ği “en he­lal su­ku­k” bel­ge­si­ni de ala­bi­lir­ler­di!
Pe­ki biz?
Biz de alı­yo­ruz ca­nım.
Ama “su­ku­k”­a de­ğil,
“su­cu­k”­a!..
İnan­maz­sa­nız Af­yon Va­li­si­’ne so­run!



Uğur Dündar