İçki ambalajlarında yer alacak uyarıların tüketimi düşürmesi beklenmiyor.
TAPDK’nın aldığı kararla alkollü içkilerin ambalajında 3 grafik uyarısı yer alacak. Uygulama, maliyeti 1 TL artırsa da tüketim düşmeyecek. ‘Düşman’ uyarısı tüketimi vurmayacak.
Alkolü içkilere dönük olarak mayıs ayında hazırlanan ‘yasaklar’ paketi kapsamında içki ambalajları üzerine konulacak uyarı mesajları da devreye girdi. Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurumu’nun (TAPDK) tebliğine göre, üreticiler 10 ay içinde tüm etiket ve ambalaj tasarımlarını yeni mevzuata uygun olarak tamamlamak zorunda.
Makine parkurunda önemli bir maliyet yaratacak olan bu değişikliğin alkollü içki fiyatlarını 1 TL civarında artırması bekleniyor. Üreticiler ise sigarada çok fazla etkili olmayan uyarı uygulamasının alkollü içki tüketiminde herhangi bir düşüş yaratmayacağını vurguladı.
Rakamlar da tüm yasaklara ve fiyat artışlarına rağmen tüketimin arttığına işaret ediyor. 2004 yılından bu yana rakının fiyatı yüzde 190, bira fiyatı yüzde 147, şarap fiyatları yüzde 100 artarken, tüketim ise rakıda 50 milyon litre, birada 928 milyon litreye şarapta ise 60 milyon litreye ulaştı.
Avrupa’da tek uyarı
Tüketime herhangi bir etkisi olmayacağı düşünülen uygulama kapsamında içki ambalajları üzerinde artık 18 yaş, araba kullanımı ve hamilelere ilişkin grafik uyarılar ile “Alkol dostunuz değildir” mesajı yer alacak. Üreticiler ise dünyada örneği olmayan bu uygulamaya işlevsiz ve zahmetli olması nedeniyle karşı çıkıyor.
Almanya’da 18 yaşa, Fransa’da hamile kadınlar için, ABD’de de ise hamilelikte tüketilmesi halinde çocuklara zarar verdiği, aşırı tüketilmesi halinde sağlığa zararlı olduğuna yönelik mesajlar şişler üzerinde yer alıyor. Türkiye’de ise mevzuat dolayısıyla 3 uyarı da aynı şişede yer alacak.
Fiyatlar 1 TL artar
Alkollü İçecekler İthalatçıları Üreticileri ve Dağıtıcıları Derneği Başkan Yardımcısı Halis Yıldız böyle bir uygulamanın ilk kez Türkiye’de denediğini, bunun dışında punto büyüklüklerinin de ilk örneğinin Türkiye’de verileceğini kaydetti. İthalatçılar açısından daha az maliyetli olacak bu uygulamanın özellikle üreticiler açısından makine parkurunda bir değişiklik gerektirdiğini kaydeden Yıldız, “Üretim departmanlarındaki bütün sistem değişecek. Bu da fiyatlara 10 ay sonunda 1 TL’lik zam olarak yansıyabilir” açıklamasını yaptı.
Tüketici ‘bilinçli’ içiyor
Burgaz Rakı, Hare Likörü gibi markalar ile piyasada yer alan Antalya Alkollü İçecek Yönetim Kurulu Başkanı İsmail Karaman ise 10 aylık değişim süresinin rakı, bira gibi hızlı tüketilen ürünlerdeki değişim için yeterli olduğunu ancak cin, likör gibi ürünlerde ise sıkıntı yaşanabileceğini kaydetti. Tüketimde ise herhangi bir düşüş beklemediklerini anlatan Karaman, “Alkol kullanan insanlar zaten bunun bilincinde. Belli bir miktarın üzerinde zarar verdiğini bile bile kullanıyor. Bu uygulama ne kadar caydırıcı olabilir bilemiyorum” ifadelerini kullandı.
Alkollü içkiler vergi şampiyonu
Hükümetin getirdiği tüm yasaklamalara rağmen alkollü içkilerden alınan vergiler, bütçedeki en önemli gelir kalemlerinden biri. 2010 yılında alkollü içkilerden alınan özel tüketim vergisi (ÖTV) 3 milyar TL iken bu rakam, 2011’de 3,8, 2012’de de 4,6 milyar TL’ye ulaştı.
Toplam vergi gelirleri içindeki payı ise yüzde 1.5. Son zamlar ile birlikte 2013 yılında bu alanda bir rekor bekleniyor. 2004 yılından bu yana rakının fiyatı yüzde 272, bira fiyatı yüzde 218, şarap fiyatları ise yüzde 163 arttı.
Sözcü