Büyük çoğunluğu yoksul ve Müslüman olan Ortadoğu coğrafyasındaki halkların din, mezhep, etnik kavga içinde çektiği acılar ortada. Terör 7 Haziran sonrası ülkemizde de yeniden başladı.
Kutsal kavramlar kullanılarak başlatılan savaşta, IŞİD denilen örgüt insan boğazlıyor ve baş kesiyor. Bu örgüt neden Arap- İslam ülkelerinde doğdu, büyüdü, güçlendi. Kuruluşun da hangi ülkeler destekledi? Ortadoğu kaynıyor, ülkeler kan gölüne, yangın yerine çevrildi. Suriye’de zalim Esat’ın gitmesi için Suriye parçalanma, bölünme noktasında bir iç savaş yaşıyor. Yaşanan mülteci krizi nedeniyle Türkiye ve Avrupa sınırlarında insanlık dramı yaşanıyor. Televizyonda savaş nedeniyle ana yurtlarını terk ederek geceyi sokakta, otogarda, parkta ve cami avlularında geçiren insanları gördükçe savaşın getirdiği felaketi düşünüyoruz. ABD Irak topraklarına girerken “ demokrasi ve insan hakları” getirecekti. Zalim Saddam, gitti ama Irak bölündü, parçalandı. Yaşanan bu siyasal iklimin maddi temeli nedir ? İğrenç savaşın temelinde dini inançları kendilerine göre yorumlayan siyasi lider, şeyh, aşiret reisi var. Bunlar ne derse kitleler gözü kapalı yerine getiriyor. Hoşgörü, sevgi ve son din olarak öğrendiğimiz İslam’a inananlar bu duruma nasıl düştü?
Rönesans İtalya’da 15. yy sonlarında başladı ve Avrupa’ya yayıldı. Rönesans bilimin ışıklandırdığı aydınlanma düşüncesine dayanır. Doğa ve fen bilimleri üzerinde çalışan bilim insanları maddenin sürekli hareket halinde (çekirdek ve atomlardan) oluştuğu bilgisine ulaştılar. Bu bilgi 15. yy sonrası yaşamış bilim, sanat ve düşünce insanları olan; Montaige, Galile, Newton ve hatta Eınsten’ın bile düşünce ve yöntemini etkiledi. Avrupa Rönesans’ı yaşarken Osmanlı en güçlü dönemini yaşıyordu. (16. yy) Avrupa’da kültür, bilimsel düşünce yükseldikçe yeni icatlar gelişti. Teknik ve bilimsel gelişmeleri izlemeyen, düşünsel, felsefi olanakları dışlayan, kendi içine kapanan Osmanlı savaş başarıları özlemiyle yola devam ederken kaçınılmaz bir çöküşe yöneldi. Matbaa Osmanlıya 300 yıl sonra gelebildi. Bizde aydınlanma cumhuriyet dönemiyle başlamıştır. M. Kemal’i yılda bir kez değil, bin kez saygıyla anmalıyız.
Aydınlanma yaşamamış toplum insanının bağımsız aklı gelişmez. Doğup büyüdüğü vatanın bütünlüğünü koruyamaz. Ülkesinin yeraltı, yerüstü zenginliklerinin değerini bilemez. Çünkü “ yurt”, “yurtseverlik” bilincinden yoksundur. Aydınlanma bu bilinci üretir. Milliyetçiliği yada yurtseverliği hamasi nutuklarla götürenler tarih boyunca aldanmış ve yenilmişlerdir. O yüzden aydınlanmayı özümsememiş halk yığınları “cahil cesareti” olan otoriter görünüşlü sıradan insanların ardından gitme eğilimindedirler.
Yakınlarınızla sağlık içinde iyi bayram geçirmeniz dileğiyle…
A. FUAT ÖZKAN