Organ bağışla hayat kurtar

Son yıllarda artan duyarlılığa rağmen Türkiye hâlâ organ bağışında çok gerilerde. Beyin ölümü gerçekleşenlerin bile çok azının organları ihtiyaç sahiplerine bağışlanıyor

Yaşamak için süren umutlu bir bekleyiş. Bağışlayacağınız bir kalp, böbrek, ya da bir karaciğer binlerce kişiye hayat verebilir. Şu anda Türkiye’de böbrek nakli bekleyen kişi sayısı 25 bin. 2012 yılının rakamlarına göre ise beyin ölümü gerçekleşen bin 189 kişiden sadece 284’ünün ailesi organ bağışına izin veriyor.

Organ nakli sorununun en önemli nedenlerinden biri beyin ölümü olgularının saptanamaması ve bağış oranlarının düşük kalması. Nakil oranının istenilen düzeyde olmamasının sebebi ise aile onayı. Şu an Türkiye’de böbrek nakli bekleyen hasta sayısı 25 bin. Özel Memorial Hizmet Hastanesi Organ Nakli Koordinatörü Meral Palta ile organ bağışı oranının düşük olma nedenlerini, ailelerin nakil konusundaki endişelerini konuştuk.

Türkiye’de organ bağışı oranının diğer ülkelere göre çok düşük olduğuna dikkat çeken Palta, 2012 yılında ülke genelinde bin 189 beyin ölümü tespiti yapıldığını ancak sadece 284 ailenin organ bağışına onay verdiğini söyledi. Palta, ailelerin bağış konusunda yaşadıkları endişelere de açıklama getirdi. Palta şunları söyledi: Aileler; vücut bütünlüğünün bozulması, organların para karşılığı satılması, ölmeden önce organ alınır korkusu gibi birçok nedenden dolayı endişeleniyor ve organ bağışına onay vermek istemiyor. Dini açıdan sakıncalı olduğu düşüncesi de organ bağışının önündeki büyük bir engel. Diyanet İşleri Başkanlığı da organ naklinin caiz olduğunu açıklamıştı. Organlar alınırken vücut bütünlüğü bozulmuyor. Tüm endişelere mantıklı bir açıklama yapılabilse de aileler içinde bulundukları duygusal durum, o anki psikolojileri nedeniyle bağışa onay vermek istemiyor.
Kadavraların ve organların bağışlandığı kişilerin kimliklerinin açıklanmaması gerektiğinin de altını çizen Palta sözlerini şöyle sürdürdü:

“Organ bağışı konusunda bizim ülkemizde İspanya modeli uygulanıyor. Bu modele göre bağışa onay verecek kişinin 4. dereceden yakını olması gerekiyor. Kişi yasal bağını kanıtlayabilmeli. Etik Kurul da kişiler arası bağı araştırıyor. Ayrıca kadavraların ve organların bağışlandığı kişilerin de kimliklerinin açıklanmaması gerekiyor.”

Palta, Türk vatandaşların yanı sıra son zamanlarda Suriyelilerin de hastaneyi arayıp organlarını para karşılığında satmak istediğini belirterek “Her gün ‘benim borcum var organımı satmak istiyorum’ diyenlerden telefon alıyorum. Öte yandan bir de Suriyeliler geliyor, ‘benim çocuğum hasta ameliyat olması gerekiyor organımı satmak istiyorum’ diyorlar” diye konuştu.