İrfan O. Hatipoğlu Mustafa Kemal Üniversitesi
Tarımsal üretim genellikle; çiftçilerin ürettiklerini satamamaları, üretimde kullanılan kimyasallar, tüketici fiyatlarının yüksekliği ile gündeme gelir. Oysa tarım ulusal güvenlik sorunudur. Yurttaşlarınızın besin güvenliğini sağlamaktan yoksunsanız ulus inşa edemediğiniz gibi, edilgen, özgüvenden yoksun insan topluluğu olursunuz. Bunun bilincinde olan Mustafa Kemal ve arkadaşları “Yüksek Ziraat Enstitüsü”, “Köy Enstitüleri” kurarak bilimi toprakla buluşturdular, çiftçilerimizi geleneksel üretim yerine bilime dayalı üretim yapılmasını özendirdiler.
Tarımda doğa dostu üretimin sürdürülebilirliği, verimlilik eğitimle ilintilidir. Uzun süredir “Yüksek Ziraat Enstitüsü”, “Köy Enstitüleri” ile başlatılan bilimin toprakla buluşması süreci kopartılmış, yerine üretimden kopuk tarımsal eğitim almıştır. Özellik son dönemlerde akademi tarımsal üretim sahasından çekilmiş, binalara hapsolarak doğayı/toprağı bilmeyen, ürünleri tanımayan, üretim ruhunu içselleştirmemiş mühendislerin yetişmesinin önü açılmıştır. Tarımsal üretimin bilimle buluşmasının sağlanması, yetin meslek elemanlarının yetişmesi için uygulanabilir tarım-üniversite iş birliği geliştirilmesi zorunluluğu doğmuştur. Bilimin tekrar toprakla buluşması için üniversitelerin kuruldukları bölgelerde/kentlerde üretime katılmaları, bilgi aktarımında bulunmaları, geleneksel üretim kollarının daha verimli olması için tarımsal üretimin her aşamasında paydaş olmalarını gerekli kılıyor.
Üniversitelerde tarımsal eğitim; Ziraat, Su ürünleri, Gıda, Doğa Bilimleri vb. fakülteler içinde yüzlerle ifade edilen disiplinde, meslek yüksekokullarında verilmekte, meslek elemanları yetiştirilmektedir. Yetiştirilen meslek elamanlarının tarımsal üretimin her aşamasında bulunmaları için, etkin üniversite-tarım işbirliği geliştirilmelidir. İşbirliği ile akademi ve öğrencilerin toprak/üretici buluşmasının önü açılmalıdır. Buluşmanın sağlanması için; Tarım il/ilçe müdürlükleri, belediyeler, ziraat odaları, üretici birlikleri, beldelerde bulunan inovasyon odaklı çalışan tarım işletme sahipleri, tarımsal ürün ticareti ile uğraşanlar arasında bir çalışma protokolü imzalanmalıdır.
Üniversite-paydaşlar arasında geliştirilecek ortak çalışmada akademinin/öğrencilerin toprakla buluşması için mobil uygulama sistemi kurulmalıdır. Öğrencilerin gereksinimlerine giderecek –barınma, beslenme, temizlik- mobil karavan sistemi, paydaşlar ile oluşturulacak çalışma takvimi bağlamında, ekim/hasat dönemlerine göre belirlenen noktalarda konuşlandırılmalıdır. Konuşturulan öğrenciler –zaman kavramı olmaksızın- çiftçilerle birlikte ekim/hasat sürecine katılmaları sağlanmalıdır. Katılımın
sağlanması akademinin/öğrencilerin üretim sürecine uygulamalı katılmaları yanında çiftçilere ileri tarımsal üretim bilgisinin de uygulamalı aktarılmasının önünü açacaktır.
Bu çalışmanın ülke tarımına iki katkısı olacaktır. Birincisi çiftçilerimiz uğraşları ile ilgili yeni bilgilere ulaşarak doğa dostu üretim yapacak, birim alandan yüksek verim alarak yeterli geliri elde ederek “tarım muhacirleri” olmaktan kurtulacaktır. Diğer katkısı tarım akademisi/öğrenciler kısa aralıklarla da olsa üretimin içinde bulunacaklardır. Üniversite işbirliği sürecinde önemli paydaş konumuna yükselecek, ülke/bölge/kent kalkınması/zenginleşmesinde önemli aktör durumuna gelecektir.