Komisyon bugüne dek çok az konuda uzlaşma sağlayabildi. Komisyon; başkanlık sistemi, milletvekili dokunulmazlığı, laiklik, yargı gibi tartışmalı konulara gelmeden bile ilerlemekte zorlanıyor.
TBMM Anayasa Uzlaşma Komisyonu 3 ayda 21 madde yazdı ve bunların sadece yedisinde tam uzlaşma sağlandı, 14 maddede ise partilerin uzlaşılamayan önerileri kırmızı parantez içine yazıldı. “Din, vicdan ve inanç özgürlüğü” gibi bazı maddelerde sadece bir iki cümle üzerinde anlaşma sağlanırken 8 fıkradan oluşan bu maddenin büyük bölümünü “parantez içindeki” uzlaşılmayan bölümlerin oluşturması dikkati çekti.
TBMM Anayasa Uzlaşma Komisyonu, 10 Mayıs’ta çalışmalara başladı. Komisyon bugüne dek geçen üç aylık süre içinde çok az konuda uzlaşma sağlayabildi, üstelik henüz çok tartışmalı maddelere de gelinmedi. Komisyon; başkanlık sistemi, milletvekili dokunulmazlığı, laiklik, yargı gibi tartışmalı konulara gelmeden bile ilerlemekte zorlanıyor. Partiler “Uzlaşmayı bozup masadan kalkan taraf” olmak istemediklerinden, uzlaşmazlıklar ne zaman, nasıl çözüleceği belirsiz “parantez” içlerine yazılarak ertelendi. Komisyon, yeni anayasanın “temel hak ve özgürlükler” bölümüyle ilgili belirlediği 41 madde başlığından 21’ini yazdı ve bunlardan sadece yedisinde “parantezsiz” uzlaşmaya varılabildi. “İnsan onur ve haysiyeti, temel hak ve hürriyetlerin niteliği ve bütünlüğü, hayat hakkı, işkence, insanlık dışı ve aşağılayıcı muamele yasağı, zorla çalıştırma ve angarya yasağı, yerleşme ve seyahat hürriyeti ile bilim ve sanat hürriyeti” maddeleri uzlaşmayla yazıldı.
En tartışmaları konular arasında yer alan “eşitlik”, “eğitim ve öğrenim hakkı” ve “düşünce ve ifade özgürlüğü” gibi konularda çıkan tartışmaların çözümü ise bölüm sonuna ertelendi. Komisyon daha çalışmalarının başında “eşitlik” maddesinde büyük tartışmalar yaşadı. BDP’nin “eşcinsellere yönelik ayrımcılık yasağı” ve “anadilinde eğitim” istekleri bölüm sonuna bırakılan tartışmalı konular arasında yer alıyor. Komisyonda uzlaşılan cümleler “yeşile”, uzlaşılamayan bölümler ise parantez içinde kırmızı renge boyanıyor.
Komisyonda “din ve vicdan özgürlüğü” maddesi dışındaki hiçbir maddede AKP’nin önerileri “parantez” içinde kalmadı. Paranteze alınan bölümlerin ne zaman, nasıl çözüme kavuşturulacağı ise bilinmiyor. Bu bölümlerin anayasa önerisinin TBMM Anayasa Komisyonu’ndaki görüşmelerine bırakılabileceği bildirildi.
Uzlaşma Komisyonu’nun CHP’li üyesi Atilla Kart, “Müzakere ortamının süreceğinden kaygılıyız. İktidar çalışmaları belli bir noktada bloke edecektir, sabote edecektir, engelleyecektir. Parlamentoda bugüne kadar 10 yıl boyunca müzakere zemini bulamadık. Dayatmayla, müdahaleyle gittik, gece yarısı önergeleri, torba kanunlarla gitti Meclis. İlk kez burada müzakere ortamı yakaladık. Ama AKP’nin istediği tablo bu değil” dedi.
Cumhuriyet