Daha görev süresinde bir yılı bile doldurmadan ABD Başkanı Donald Trump'ın yakın çevresindeki dört isim birer birer görevden ayrıldılar. Kimileri istifa etti kimileri ise gönderildi. Yoksa Trump'ın kendisi de mi gidici? İstanbul Kültür Üniversitesi öğretim üyesi Yrd. Doç. Dr. Bora Bayraktar son durumu analiz etti:
Kervana katılan son isim ABD Başkanı Trump'ın tarihi bir zaferle sonuçlanan seçim kampanyasının mimarı Steve Bannon oldu.
Radikal sağ görüşleri ile bilinen ve kendi deyimiyle "küreselcilere" karşı amansız bir savaş yürüten Bannon henüz nasıl olduğu belirsiz bir şekilde Beyaz Saray'dan ayrıldı. Beyaz Saray'da başkanın en yakın çalışma arkadaşlarıyla göründüğü fotoğraftaki altı kişiden geriye sadece Başkan Trump ve yardımcısı Mike Pence kaldı.
Trump'ın anılarını yazan yazar Tony Schwartz'a göre yıl sonuna kalmadan Donald Trump da görevinden ayrılacak. Peki Schwartz'ın kehaneti doğru mu çıkacak yoksa Trump'la muhalifleri arasındaki savaş daha da mı kızışacak?
KAVGANIN İKİ ANA EKSENİ
Beyaz Saray koridorlarında uzun süredir kıyasıya bir itiş kakış yaşandığı açık. Kimileri aralarında Başkanın kızı ve damadının da bulunduğu dev egoların çarpışmasına işaret etse de Amerika'yı sarsan kavgada iki ana eksen göze çarpıyor: Birincisi medya üzerinden, dışarıdan gelen baskı. İkincisi ise bürokrasiyle Başkan arasında içeride yaşanan kavga.
Amerika'yı Yeniden Büyük Yapma (MAGA) söylemiyle yola çıkan milliyetçi Trump cephesinin karşısında "küreselciler(globalists)" diye tanımladıkları Demokratlardan, sol liberal eğilimli medyadan, sanat/sinema ve akademi dünyasından oluşan koalisyon var.
Bunlar Trump'ın radikal sağcı söylemlerini, kural tanımazlığını, ezber bozan çıkışlarını kullanarak baskıyı arttırıyor. Beyaz Saray içinden bilgi sızdırarak bunları manşetlere çıkarıyor ve Trump yönetimi içindeki huzursuzluk ve güvensizliği besliyorlar.
Trump buna karşı sosyal medya hesabı üzerinden adeta tek başına bir savaş yürütüyor. "Fake news/yalan haber" söylemi üzerinden yerleşik medya düzenine karşı direnç gösteriyor. Bu kavgada Beyaz Saray'ın iletişim ekibinin zayıf kalması yönetim içinde verilen firelerin en önemli nedenlerinden birini oluşturuyor.
Beyaz Saray İletişim Direktörü Mike Dubke görevinde yalnızca üç ay geçirdikten sonra 30 Mayıs'ta istifa etti. Bu istifada Beyaz Saray'ın basınla ilişkilerini düzeltme konusunda yetersiz kaldığı, Başkan'ın kendisinden bu nedenle memnun olmadığı yorumları öne çıktı.
Başkanın adamları teker teker gitti... Trump da istifa eder mi
Seçim kampanyası boyunca Trump'ın en yakınındaki isimlerden biri olan Reince Priebus'un (üstte) Beyaz Saray Genel Sekreterliği'nden sadece altı ay sonra ayrılması yine aynı sorunla ilgiliydi. Priebus'un genel sekreterliği döneminde zayıf bir profil çizdiği, otoritesini kuramadığı ve sızıntılara engel olamadığı eleştirileri yöneltildi.
Ayrıca Priebus'ın Obama'nın getirdiği sosyal güvenlik reformunu kaldırmak için üç girişimde de sonuç alamaması başarısızlık hanesine yazıldı. Bir iş adamı olan Trump, kendisine kapıyı gösterdi.
New Yorklu bir finans uzmanı olan Anthony Scaramucci'nin 10 gün süren iletişim direktörlüğü görevi yine Beyaz Saray'daki "köstebek" meselesiyle ilgili oldu. Scaramucci'nin eski Genel Sekreter Reince Preibus'un basına bilgi sızdıran isimler arasında olabileceğini ima etmesi hem kendi sonunu getirdi hem de Beyaz Saray Sözcüsü Sean Spicer'ın (altta) bu atamaya tepki olarak istifa etmesine neden oldu.
Başkanın adamları teker teker gitti... Trump da istifa eder mi
'BARBAR BANNON' GERİ DÖNÜYOR
Son olarak Trump'ın medyadaki bir numaralı destekçisi Bannon'ın (altta) Beyaz Saray'dan ayrılması bu savaşın yeni bir safhaya taşındığını gösteriyor.
Bannon şu ya da bu nedenle görevinden ayrıldı ama "Trump için savaşmaya devam edeceğim" açıklamasını yaptı. Kurucusu olduğu radikal sağın yayın organı Breitbart da Kimmeryalı Barbar Conan'a gönderme yapılarak "Barbar Bannon geri dönüyor" manşetleri atıldı.
Görünüşe göre Bannon Beyaz Saray'da istediği gibi savaşamadığı "küreselcilerle" bildiği usulde savaşmak için sahaya iniyor. Bir başka deyişle Trump'ın "fakenews/yalan haber" ile savaşı yeni başlıyor.
Başkanın adamları teker teker gitti... Trump da istifa eder mi
İKİNCİ EKSEN: AMERİKAN DERİN DEVLETİ
Trump'ın ikinci savaşı kendi çevresinin deyimiyle "derin devlet" ile.
Trump'ın siyasetten gelmemesi, işleri kendi yakın çevresi ile götürmeye çalışması, bunun için bütçeyi bir silah olarak kullanması, federal bürokrasinin direnci ile karşılaşmasına, kendisine karşı kurumsal bir muhalefet gelişmesine neden oldu.
Bürokrasinin savaşı ise soruşturmalar üzerinden, özellikle de seçim kampanyasında Rusya ile kurduğu iddia edilen ilişkiler üzerinden yürüyor.
Bu kavganın ilk kurbanı Ulusal Güvenlik Danışmanlığı görevini sadece 24 gün sürdürebilen emekli korgeneral Michael Flynn (altta) olmuştu.
Washington Post'ta çıkan Flynn'in Obama'dan Trump'a geçiş döneminde Rusya'nın ABD Büyükelçisi Sergey Kislyak ile uygulanan yaptırımların kaldırılması konusunu görüştüğü haberi Flynn'i istifaya götürmüştü.
Başkanın adamları teker teker gitti... Trump da istifa eder mi
İşte o noktada Trump Obama yönetiminin kalıntılarıyla baş başa kaldı ve kendi kadrosunu oluşturarak yönetime ağırlığını koyma şansını kaybetti.
Obama'nın generalleri ABD'nin politikalarını belirliyor, Trump kendi vizyonunu ortaya koyamıyor. Bu özellikle ABD'nin Suriye ve Ortadoğu politikalarında net bir şekilde görülüyor.
TRUMP İSTİFA EDECEK Mİ
Son olarak Charlottesville'de yaşanan gösterilerle ilgili açıklamaları sonrası iş adamlarından oluşan Sanayi Konseyi ile Strateji ve Politika Forumu'ndaki üyelerin ayrılması Trump'ın bu kurulları kapatmasına kadar gitti.
Görünüşe göre Trump yönetimindeki bu hızlı kan kaybı muhaliflerinin iştahını kabartıyor. Başkan'ı istifaya zorlamak için baskı giderek artacak.
Ama Trump ekibinin de mücadelede dozu arttıracağı anlaşılıyor. Yemin ettikten sonra Beyaz Saray'a kapanan Trump Charlotsville olaylarındaki çıkışı ile tabanı ile yeniden temas kurdu, onları ateşledi.
Şimdi koltuğunu korumak için amansız mücadeleye giriyor. Kaybederse sonun başlangıcının Fynn'in istifasında gerçekleştiğini hatırlayacaktır.