İstanbul’daki yapılaşmanın yeni sorunlar yarattığını belirten profesör Haluk Gerçek, projelerin rant amaçlı yapıldığına dikkat çekiyor.
Son 1 yıl içinde 3. Köprü, 3. Havalimanı, Galataport ve Haliçport gibi İstanbul’un merkez ve biraz daha sınır kısımlarını ilgilendiren projeler milyar dolarlara çeşitli şirketlere ihale edildi. Pek çok uzman tarafından İstanbul için sonun başlangıcı olarak nitelendirilen bu projeleri ve İstanbul’un geleceğini İstanbul Teknik Üniversitesi İnşaat Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Haluk Gerçek ile konuştuk. İstanbul’un para eden her parselinin hesapsız bir şekilde satıldığını vurgulayan Gerçek, yeni havalimanı projesi ile İstanbul’un sonuna, 3. Köprünün ise 4. Köprüye kapı açacağına işaret etti.
‘Aceleci’ projeler
Haluk Gerçek’in 3. Köprü, 3. Havalimanı, Galataport ve Haliçport gibi milyar dolarlık ihalelere ilişkin genel değerlendirmesi, ‘rant’a kapı açtığı yönünde. İstanbul’un paraya dönüştürülebilecek her yerinin satıldığını aktaran Gerçek, “İstanbul’un doğal, tarihsel ve kültürel yapısını geri dönülmez biçimde değiştirecek büyük projeler, baş döndürücü bir hızla, arka arkaya gündeme geliyor. Bu proje süreçlerinin ortak özelliği “aceleci” bir tavırla, nerdeyse kimseye bilgi verilmeden ve tartışılmadan, “kent için en iyisini biz biliriz” yaklaşımı ile ele alınmaları. Kentte yaşayan sade vatandaşları bir yana bırakın, uzmanların, meslek kuruluşlarının bile izleyip anlamasını zorlaştıran bir el çabukluğu ile İstanbul’un inşaat yapılarak paraya dönüştürülebilir görülen her yeri dönüştürülerek satılıyor” ifadelerini kullandı.
Ulaşım sorunu çözülmüyor
Son olarak yanlış güzergah üzerine yapıldığı tartışmaları ile gündeme gelen 3. Köprü’nün İstanbul’un ulaşım sorununa hiçbir şekilde çözüm olamayacağını kaydeden Gerçek, proje ile yeni sorunlara da kapıların açılacağını kaydetti. Köprünün seçilen güzergahlarda büyük bir çevre katliamına neden olduğunu anlatan Gerçek, sözlerine şöyle devam etti: “3. Köprü, mevcut köprüler üzerindeki trafik tıkanıklığını azaltmayacak, ancak kendi trafiğini yaratacaktır. Bağlantı yolları çevresinde ortaya çıkacak yeni yerleşimlerden kaynaklanan trafik kısa bir süre sonra bu köprüyü de dolduracaktır. Bu nedenlerle, hükümetin, yakın bir dönemde 4. Köprü’yü gündeme getireceğini bekliyorum.”
Havalimanı atıl kalır
3. Havalimanı projesinin atıl olacağına işaret eden Gerçek, projenin ekonomik büyüme tahminleri üzerine kurulduğunu, şu anki belirsiz ekonomik durum sürecinde gereksiz bir yatırım olacağını aktardı. Proje ile ilgili “Akılcı ve çok daha düşük yatırımlarla Atatürk ve Sabiha Gökçen havaalanlarında kapasite artışı sağlanabilir” diyen Gerçek, projenin İstanbul’un en önemli su kaynakları ve kuş göç yolları üzerine yapıldığına işaret etti.
Haluk Gerçek kimdir?
YÜKSEK öğrenimini İTÜ İnşaat Fakültesi Ulaştırma Anabilim Dalı’nda yapan Haluk Gerçek, aynı fakülteye asistan olarak girdi. İngiltere’de Leeds Üniversitesi’nde Institute for Transport Studies’de, Kanada’da Queens Üniversitesi’nde ulaşım planlaması konusunda çalıştı. Türkiye’ye döndükten sonra İTÜ’deki öğretim üyeliğini sürdürdü. Şimdi aynı fakültede ulaşım bölümünde ulaşım planlaması dersleri veriyor.
İstanbul giderek gettolaşıyor
PROJELERİN tamamlanması halinde akıllardaki en büyük sorulardan biri de İstanbul’un gettolaşmaya doğru gidip gitmeyeceği. Özellikle Kayaşehir için planlanan yeni site şehirler ile toplum içinde yaşam sınırları yaratılacağı endişesine hak veren Gerçek, “İstanbul’un 1/100.000 Ölçekli Çevre Düzeni Planı’nda kentin yaşam kaynaklarını kaybetmeden taşıyabileceği kapasite nüfusu 17 milyon olarak öngörüldü. Gündemdeki projeler bu planda yer almıyor. Kuzeyde yeni yerleşim alanlarının, kapalı sitelerin ortaya çıkması ile kent nüfusunun planda öngörülen eşik değerlerin çok üstüne çıkacağını bekleyebiliriz” yorumunu yaptı.
Sözcü