200 deniz piyadesinin uyuşturucuyla mücadele için yollanmasına insan hakları örgütleri tepki gösterdi.
ABD, Guatemala’ya uyuşturucuyla mücadeleye destek gerekçesiyle yaklaşık 200 kişilik askeri güç yolladı. Yetkililer, Orta Amerika ve Karayipler’de uyuşturucu trafiğini hedef alan “Çekiç Operasyonu” harekâtı çerçevesinde bir hafta önce ABD deniz güçlerinin Guatemala kıyılarında konuşlandığını, karasularında devriye gezmeye başladığını belirtti.
ABD birliğinin yaklaşık 2 bin askerden oluşan Guatemala gücüyle birlikte hareket edeceği, deniz üzerinden uyuşturucu sevkiyatına karşı mücadele edeceği, bu tür operasyonun iki ülke arasında bir ilk olacağına işaret edildi. Anlaşma çerçevesinde eğer ABD güçleri şüpheli tekne görürse Guatemala donanma birlikleriyle bağlantıya geçecek. Yetkililer, ABD gücünün tutuklama yetkisinin olmadığını, ancak savunma amaçlı ateş hakkının bulunduğunu açıkladı.
Guatemala Savunma Bakanı Ulises Anzueto geçen ay başında uyuşturucu ile mücadele çerçevesinde ABD ile ortak hareket edileceğini duyurmuş, Amerikan birliklerinin ülkede 2 ay kalabileceklerini söylemişti. Devlet Başkanı Sözcüsü Francisco Cuevas, operasyonun Guatemala’nın Pasifik sahilleri üzerinden Meksika’ya uyuşturucu trafiğiyle mücadele amacını taşıdığını belirtti.
Washington’la yapılan askeri ortaklığa Guatemala’daki insan hakları eylemcilerinden tepki geldi. İşbirliğinin ülkede 1960-1996 arasındaki sivil savaş sırasındaki ABD kontrgerilla taktiğini, insan hakları ihlallerini bir kez daha akıllara getirdiğini söyleyen eylemciler bu adımla Guatemala’nın askerileşmesi yönünde kaygılı olduklarına da dikkat çekti.
AFP’nin haberinde ABD’nin Guatemela’daki bu askeri varlığı bir dönüm noktası olarak değerlendirilirken, Orta Amerika ülkesinin solcu Devlet Başkanı Jacobo Arbenz Guzman’ın yaklaşık 60 yıl önce Amerikan Merkezi Haberalma Örgütü’nün (CIA) desteğiyle düzenlenen darbeyle görevinden indirildiği hatırlatıldı. Darbenin ardından ülke kaos ortamına sürüklenirken yaklaşık 36 yıl süren, 200 bin kişinin yaşamını yitirdiği, kayıplar arasına karıştığı sivil savaşa sahne olmuştu. BM raporunda, ölümlerin yüzde 93’ünün devlet güçlerinin ve paramiliter grupların eylemleri sonucu meydana geldiğine dikkat çekilmişti. İç savaş, 1996’da solcu gerillalarla hükümet arasında anlaşma sağlanması sonucu sona ermişti.
ABD üssü de bulunan bu ülkeden 1978’de çekilirken, AP ajansına göre yaklaşık 50 yıl önce Guatemala’ya askeri teçhizat yardımına son vermişti. Guatemala’da kongre uzun süredir ülke topraklarında, yabancı bir ülkenin 99 askerden daha fazla varlığını yasaklayan kararı değiştirme yönünde çalışıyor. Ülkeye giren 200 ABD askerinin ise bu yasak kararı kapsamına girmedikleri, çünkü denizden destek verdikleri belirtildi.
Cumhuriyet