Metabolizma ve iç hastalıkları uzmanı Dr. Ayça Kaya mangalla ilgili merak edilen soruları cevaplıyor:
* Mangal bizim milletimizin vazgeçilmezlerinden ancak son zamanlarda sağlığa zararları üzerine çok şey söyleniyor. Kanser riski gerçekten doğru mu? Nedir tam olarak mangalın sağlığa verebileceği zararlar?
Mangal üzerinde yüksek ateşte uzun süre duran gıdalarda kanserojen maddeler açığa çıkabiliyor. Mangal sırasında, polisiklik aromatik hidrokarbon gibi kanser yapıcı maddeler yüksek düzeye çıkıyor. Özellikle pişirme sırasında, kömür tozları besinlerin üzerine yapışabildiği için kanser riski oluşuyor.
* Mangal yaparken en sık yapılan hatalar nelerdir?
Mangal yaparken en sık yapılan hatalar pişirilecek et seçimi ve yöntemden kaynaklanıyor. Eti yağlı şeçmek ve ateşe çok yakın yerleştirmek en büyük iki mangal hatası. Türk halkı mangal yapmaya çok düşkün olduğundan seçilecek en iyi korunma yöntemi tabii ki tamamen vazgeçmek değil ancak mangal sıklığını azaltmaktır.
* Sağlıklı mangal yapmanın püf noktalarını nelerdir? Kömür seçiminden mangal seçimine, mangalı nasıl temizleyeceğimizden ızgaranın ne kadar yüksekliğe konulacağına kadar püf noktalarını anlatır mısınız?
Sağlıklı mangal için pişirme yönteminden önce, et ve et ürünlerini, özellikle de kırmızı eti azaltıp sebze seçimine ağırlık vermelyiz. Mangalda patlıcan, kuru soğan, patates, yeşil biber gibi sebzeleri közleyin ve tabağınıza daha çok bunlardan koymaya çalışın. İkinci olarak mangal yapma sıklığınızı azaltılmasını öneriyorum.
Et ve et ürünlerini uzun süreli mangal üzerinde pişirmek kanserojen maddelerin çıkmasına sebebiyet verdiği için, mangaldan önce biraz pişirmek bu riski azaltacaktır. Örneğin 5 dakika fırında pişirmek gibi.
Küçük parçalı etler daha çabuk pişer, bu nedenle pişirme süresini azaltmak için küçükparçalı ürünler tercih edilmelidir.
Kömürün iyice kor haline gelmesine özen gösterin; etle kömür arasındaki mesafeyi mümkün olduğu kadar uzak tutun. 15 cmlik bir mesafe yeterliolacaktır. Kömür iyice kor haline geldikten sonra pişirme işlemine başlanmalı ve et ile ısı kaynağı arasında belirli bir mesafe bırakılmalıdır. Böylece etin yavaş yavaş pişmesi sağlanmalıdır.
Mangalınızı yağlamak zararlı maddelerin ete yapışmasını engelleyecektir. Mangalı kullandıktan sonra iyice temizlemek, mangala yapışmış zararlı maddelerin sonraki seferde gıdalarınıza yapışmasını engeller.
* Duman da mangalın zararlı yönlerinden biri, nasıl bir zarar veriyor ve bunu önlemek için neler yapabiliriz?
Duman da kanserojen etki yaptığı için, besinin yağı ve suyunun ateşe düşmesini ve dolayısıyla duman oluşturmasını engellemek gerekir. Yağsız etler daha az damlayacağı için daha az duman oluşur. Bu nedenle pişirilecek etleri seçerken daha az yağlı etleri tercih etmek gerekir.
* Mangal etinin yanında, zararını azaltıp daha sağlıklı hale getirmesi için (eğer böyle bir etki varsa tabii), ne yenmesini tavsiye edersiniz?
Etin yanında C vitamini açısından zengin taze sıkılmış portakal suyu ve bol maydanoz salatası yiyin. Antikanserojen maddeleri içeren (likopen,polifenol,isoflovanoid,allium gibi bileşikler) sebze ve meyveler tüketilerek mangalın zararlı etkilerine karşı dengeleme yapılabilir.
MANGALDA ÇOK YEDİM DİYORSANIZ - ACİL KİLO VERDİRECEK ‘’BİRLER’’ ÇORBASI
Malzemeler: 1 soğan, 1 diş sarımsak, 1 havuç, 1 pırasa, 1 yeşil biber, 1 taze kırmızıbiber, 1 patates, 1 kabak, biraz ıspanak ve 1 küçük fincan ince bulgur.
Yapılışı: küçük doğranmış soğan, sarımsak, pırasa ve havuç 1 yemek kaşığı zeytinyağı ile pişirilir, malzemeler yumuşayınca üzerine rendelenmiş domates eklenir, domates pişince üzerine 5 bardak su konur. Su kaynayınca içine küçük doğranmış diğer sebzeler e
Sabah: 1 bardak süt, 3 yemek kaşığı müsli, 1 küçük muz ve iki ceviz,
Öğlen: 1 kase çorba, salata, 1 kase yoğurt
İkindi: 1 tane beyaz peynirli domatesli kepekli ekmeğe tost, 1 bardak ayran, 1 portakal
Akşam: 1 kase çorba, salata, yoğurt
Milliyet