HİÇBİR başlık bundan daha yanlış, çelişkili, hatta saçma olamaz. Gericiliğin hedefi olur mu? Hedef, hep ileride, önünüzde olmalı, değil mi? Hedef sözü, ileride, gelecekte olması istenen bir duruma ilişkindir. Mustafa Kemal Paşa, ordulara seslenirken, “İlk hedefiniz Akdeniz’dir, İLERİ!” demedi mi?
Çok şükür, yenilip “Hedef Ankara’dır, Samsun’dur” demek zorunda kalmamıştı; kalsaydı, o zaman “ileri!” demezdi herhalde.
Trikopis’in, teslim olurken ne dediğini bilmiyoruz.
Pekiyi, nasıl oluyor da, içte ve dışta, bazı insanlar, hem de ciddi ve adı büyük olanlar, AKP iktidarında bir çeşit “ilericilik” görebiliyor ve onun dışındaki partileri tutucu, uyuşuk bulabiliyorlar? İktidarca yapılanların çoğu, hatta neredeyse, hepsi geriye dönük işlemler değil mi? Örneğin, laikliği tersine çevirip devlet işlerine tarikatçılığı bulaştırmak geriye dönüş sayılmaz mı? İktidar olarak asıl yapılması gereken işlere zihin yormak varken, yıllar öncesinin “birtakım takımlaşmalar”ından darbe hesabı sormayı dert edinmek ileriye bakmak mıdır? Geleceği göğüslemek yerine geçmişle yüzleşmeye vakit ayırmak çok mu ilericiliktir?
“İleri demokrasi”nin iktidarı, geri vitese takılı kalmışa benziyor.
Böyle olduğu halde, AKP iktidarının dinamik, atılgan ve ileri koşar gözükmesi, yapılan işin özünden daha çok, yapılışın tarzından ileri gelmekte: İşbilirlik ve beceriklilik. Çünkü parti lideri iş görecek takımını, yani bakanlar kurulunu oluştururken yerel yönetimlerde başarılı olanları seçmiş ve gereken yetkileri de onlara vermiştir.
Ne var ki, gösterilen hedef yanlıştı: Cumhuriyetin kazanımlarını tersine çevirmek ve toplumu başlanan noktanın da gerisine çekmek.
Daha doğrusu, gösterilen yol ve varılacak nokta hedef kavramına uygun değildi. Tıpkı, 1950-1960 dönemindeki iktidarın da, hedef cumhuriyetçi dinamizme ters düştüğü için, başarısızlığa mahkûm edilmiş olması gibi. Buna karşılık, o dönemin muhalefet partilerince ortaklaşa ilan edilen “İlk Hedefler”, temel hak ve özgürlüklerin korunması için devlet sistemine başta Anayasa Mahkemesi olmak üzere yeni bazı organlar eklenmesini istemekle Cumhuriyeti “ileri” götürücü bir nitelik taşımaktaydı.
Mümtaz Soysal
Cumhuriyet