Bizi Taliban gören Batılı tanıyınca yatırıma geliyor Türkleri daha çok isteriz

GEÇEN hafta bir günlük Lahor (Pakistan) seyahati sırasında Coca-Cola İçecek (CCI) Dış İlişkiler Direktörü Atilla Yerlikaya ile birlikte Pencap Yatırım ve Ticaret Ajansı’na (Pencap Board of Investment and Trade-PBIT) uğradık.
170 milyon nüfuslu Pakistan’ın 93 milyon nüfusu olan Pencap Eyaleti’nin Yatırım ve Ticaret Ajansı CEO’su Sajid Yoosufani, bizi ekibiyle birlikte karşılayıp, sunum yaptı. Yoosufani, söze batılıların ön yargısından girdi:
- Batılı ülkeler bize “Taliban” diye bakıyor, öyle görüyor. Ancak, gelip bizi yakından tanıyınca, öyle olmadığımızı anlıyorlar. Yatırım için kolları sıvıyorlar. Türk işadamlarıyla yakında görüşmelere başladık. Türkler’in daha çok gelmesini bekliyoruz.
Ardından Pakistan’daki fırsatları anlatmaya koyuldu:
- Pakistan, dünyanın 46’ncı büyük ekonomisi konumunda. 170 milyon nüfusuyla çok büyük bir iç pazar fırsatı sunuyor. Ayrıca coğrafi konumu da önemli fırsatlar barındırıyor.
Sonra Şahbaz Şerif’in Başbakan olduğu Pencap Eyaleti’ne vurgu yaptı:
- Pencap, Pakistan’ın en sanayileşmiş eyaletidir. Burası bütün sektörlere açık.
Coca-Cola İçecek’in en büyük şişeleme tesisinin Lahor’da olduğuna dikkat çekti:
- Pencap’ta yabancı yatırımcılar olarak Almanlar ve Türkler öne çıkıyor. Ardından Fransızlar geliyor. Son dönemlerde Çin’in çok yoğun ilgisini görmek mümkün.
Yabancı sermaye için önemli bir ayrıntının altını çizdi:
- Burada yatırım yapmak için yanınıza yerli ortak almak zorunda değilsiniz. Yüzde 100 yabancı sermayeli şirket kurabilirsiniz.
İki sektördeki potansiyeli vurguladı:
- 180 milyar dolarlık demir cevheri yataklarına sahibiz. Ayrıca konut sektöründe 40 milyar dolarlık iş çıkması söz konusu.
Hemen tarımdaki potansiyeli de anlattı:
- Pakistan tarım sektöründe dünya 4’üncüsü. Büyükbaş hayvan varlığımızla dünyada 3’üncüyüz. Çiğ süt üretiminde dünya 5’incisi konumundayız. Yani, tarımda da önemli yatırım fırsatları var.
Söz hayvancılıktan açılmışken dünyadaki “helal sektörü”nün büyüklüğüne odaklandı:
- Helal sektörü dünyada 3 trilyon dolarlık bir pazar oluşturuyor. Yahudiler “Koşer Sertifikası”, Müslüman ülkeler ise “Helal Sertifikası” soruyor. Müslüman olmayan ülkelerin bu pazara özel ürünler sundukları dikkat çekiyor. Pakistan için bu pazarın önemli fırsat yaratacağını düşünüyoruz.
Sajid Yoosufani, Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’ün bir yıl önceki Pakistan seyahatini anımsattı:
- Sayın Gül’ün seyahati sonrasında Pakistan-Türkiye ekonomik ilişkileri canlandı. Türkiye bizim ikinci vatanımız gibi. Zaten Başbakanımız da en çok İstanbul’a gidiyor. Türkler’in de Pakistan’ı çok sevdiğini biliyoruz. Yine de mevcut ekonomik ilişkiler potansiyelin çok altında.
Sajid Yoosufani heyecanla Pencap ve ülkesini anlatırken, Türkiye-Pakistan ticaret verilerine baktım. 2010’da 1 milyar dolarlık karşılıklı ticaret gerçekleşmiş. Pakistan, Türkiye’ye daha çok ihracat yapmış.
Geçen ocak ayında Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) bünyesindeki Türk-Pakistan İş Konseyi Başkanlığı görevini üstlenen Coca-Cola İçecek Uluslararası Operasyonlar Başkanı Hüseyin Akın, hızla çalışmalara başlamış:
- Bayındır İnşaat’ın olaylı otoyol projesi sonrasında sanırım 10 yıldır Türk müteahhitleri Pakistan’ı radarlarından çıkarmış. Pakistan yönetimi de pek Türk müteahhitlerine bakmamış. Birkaç gün önce bazı inşaat şirketleriyle birlikte Pakistan’daydık. İşlerin yeniden açılacağının işaretlerini aldık.
Madem dış ticarette Pakistan karşısında da “eksi”deyiz, öyleyse açığı inşaat projeleri ve doğrudan yatırımlarla kapatalım...

500 milyon dolarlık iş var, Türk müteahhit istiyorlar

TÜRK-Pakistan İş Konseyi Başkanı Hüseyin Akın, ocak ayından buyana Pakistan’la 4 önemli buluşma gerçekleştirdiklerini vurguladı:
- Mayıs ayında çeşitli sektörlerden arkadaşlarımızla Lahor’da Pencap Eyaleti Başbakanı Şahbaz Şerif’le buluştuk. Sayın Şerif, neredeyse bakanlar kurulunun tamamını buluşmada hazır bulundurdu.
Akın, geçen hafta gerçekleşen görüşmeyi aktardı:
- Sizden önce Yüksel İnşaat, Alarko ve STFA’dan arkadaşlar Lahor’daydı. 1 milyar dolarlık Lahor Çevre Yolu’nun kuzey bölümü bitmiş. 500 milyon dolarlık güney bölümünü bizim müteahhitlerimizin yapmasını istiyorlar. Pencap Eyaleri yönetimi, Türk müteahhitlerinin bir konsorsiyum kurup projeyi üstlenmesini önerdi.
Ardından önemli bir noktaya dikkat çekti:
- Müteahhit-lerimize, “yap-işlet-devret” formülü önerdiler. Hem de bitmiş olan kuzey bölümünün işletmesini hemen vermek istiyorlar. Yani, “Alın bir taraftan kuzey bölümünü işletin, diğer taraftan yolun güney bölümünü tamamlayın. Sonra o bölümü de işletin” diyorlar.
- Sonuç ne oldu?
- Ayrıntılar üzerinde yeniden görüşecekler. Anlaşmanın sağlanacağını sanıyorum.
Pencap Yatırım ve Ticaret Ajansı CEO’su Sajid Yoosufani de Lahor Çevre Yolu projesinin kalan bölümünü Türk inşaat şirketlerinin üstlenmesini istediklerini vurguladı.
Bu görüşmeler, yakında Pakistan’dan 500 milyon dolarlık iş bağlantısı gerçekleşeceğinin işaretini veriyor...

Doğuş Makine, 70 milyon dolarlık entegre et tesisi için çalışmalara başladı

TÜRK-Pakistan İş Konseyi Başkanı Hüseyin Akın, Ankara merkezli Doğuş Makine’nin Pencap’ta 70 milyon dolarlık entegre et tesisi kurmak üzere çalışmalara başladığını aktardı:
- İstanbul-İslamabad arası çalışan tren, tesisin ilk parçalarını Pakistan’a taşıdı sanırım.
Pencap Yatırım ve Ticaret Ajansı CEO’su Sajid Yoosufani, bu konuda şu ayrıntıyı verdi:
- Lahor Meat Company kuruldu. Doğuş Makine, İranlı bir şirketle ortak oldu. Burada kamu ortaklığı da söz konusu.
Hüseyin Akın, Pakistan’daki süt potansiyelini anımsatıp ekledi:
- Son heyette Sütaş’tan da temsilciler vardı. Onlar da
bazı görüşmeler yapıyorlar.
Lahor’da Hüseyin Akın ve Sajid Yoosufani’yi dinlerken, Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’ün geçen yılki seyahati sırasında tanıştığım Doğuş Makine’nin patronu Erkan Özsezen’in bana anlattıklarını anımsadım:
- Pakistan’da anahtar teslimi entegre et tesisi kurmak üzere 100 milyon dolarlık bir iş görüşmesi yapıyorum.
Özsezen, o seyahat sonrasında işin peşini bırakmamış, 70 milyon dolarlık işi almayı başarmış...
Üstelik 15 gün kadar önce Pakistan’da anahtar teslimi kuracağı 4 entegre et tesisinin 4 milyon dolarlık ilk parçalarını Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’ün adını taşıyan trenle Pakistan’a göndermiş...
Yani, Cumhurbaşkanı Gül’ün Pakistan seyahati Doğuş Makine’ye 70 milyon dolarlık iş kapısı açmış oldu...

Karadeniz, dünyanın en büyük enerji gemisiyle Pakistan’a elektrik satıyor

TÜRK-Pakistan İş Konseyi Başkanı Hüseyin Akın, Pakistan’da Türk şirketlerinin yatırımlarını sıralarken Karadeniz Holding’in gemide elektrik üretimine de değindi:
- Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’ün geçen yılki seyahati sırasında Karadeniz Holding de Karaçi’de gemiden elektrik üretip satma görüşmeleri yapıyordu. Şu anda gemi Karaçi’de üretim yapıyor.
Dönünce Karadeniz Holding’ten Selma Akdoğan’la haberleştim, şu bilgileri aktardı:
- Pakistan’da biri 220 MW (dünyanın en büyük enerji gemisi), diğeri 110 MW güçte iki gemimiz bulunuyor. 40’ı Türk uzman olmak üzere 250 kişi çalışıyor. Ayrıca bir yüzer platform ile yakıt tankeri de orada görev yapıyor.
Selma Akdoğan, Pakistan’la yaptıkları anlaşmanın 232 MW’lık elektrik üretimini kapsadığını vurguladı:
- 2 gemimiz toplam 330 MW elektrik üretim kapasitesiyle orada bulunuyor.
Karadeniz Holding, ilkini Basra Körfezi’nde devreye aldığı “elektrik gemisi” işini de böylece büyütüyor...

Vahap Munyar
Hürriyet