Kurbağalarla çalışan bilimciler, embriyoda hücre iletişiminden sorumlu iki iletim uyarı maddesinin bugüne kadar bilinmeyen iki görevini çözdü. Kalbin solda atması, karaciğer ve dalağın bedenin sağ tarafındaki yerlerini bulmaları, ancak bu iki maddenin birlikte çalışması halinde mümkün.
Bu iki uyarı maddesinin ortaklığı, yetişkin beden için de önemli. Ortak çalışma bozulduğunda, kanser tetiklenebilir (Current Biology).
Serotonin genelde mutluluk hormonu olarak bilinir. Bu madde bedendeki birçok işlevi ayarlar. Mesela beyin, midenin sinir sistemi veya bağırsaklardaki işlevler gibi. Wnt de benzer marifetlere sahip diğer bir madde. Örneğin kurbağa embriyonunda, kafa/kuyruk ekseninin gelişmesinden sorumlu. Sineklerde ise kanatların büyümesini sağlıyor.
Almanya- Hohenheim Üniversitesi gelişim biyologu Martin Blum, bu iki uyarı maddesinin birlikte embriyodaki sağ-sol asimetrisinden sorumlu olduğunu buldu. İkisi birlikte embriyonun erken evresinde organların doğru yere gitmesini sağlayan hücre iletiminin bir kısmını çalıştırıyor. Serotonin ve Wnt bunun için son derece karmaşık bir mekanizmayı harekete geçiriyor. Yumurta döllendikten sonra simetrik bir hücre yığını olarak bölünüyor. Ancak sadece birkaç saat sonra serotonin ve Wnt özel hücrelerde, pervane gibi dönen minik kamçımsı uzantıların büyümesini sağlıyor. Bu koordine hareket daha sonra hücre üzerinde, sağdan sola hareket eden bir sıvı akıntısını başlatıyor. İşte bu uyarım hücrelerin bir kısmında, organların bedendeki doğru yerlerini bulmalarını sağlayan genleri çalıştırıyor.
Serotonin ve Wnt maddesinin birlikte çalışması şart, yoksa süreç devreye girmez ve embriyoda bozukluklar gelişir. Ancak anlaşıldığı üzere bu iki maddenin birlikte işlemesi yetişkin insan için de önemli. Bu süreç işlemediğinde bölünmemesi gereken hücreler de bölünmekte.
Bunun bir açıklaması kanser olabilir. Nitekim tümörler, yetişkin hücrelerden çok embriyonun hücrelerine benziyorlar. Bu nedenle bulgunun kanser tedavisinde de yararlı olabileceği sanılmakta.
Cumhuriyet